Үкімет жаңа ережелер енгізіп, зейнетақы жүйесін жаңартты: енді міндетті аударымдар тек жұмысшыларға ғана емес, өз бетінше жұмыс істейтіндерге, жеке тәжірибесі бар тұлғаларға және платформалық жұмыспен айналысатындарға да қолданылады. Егер қарыз бес күн ішінде өтелмесе, банктік шоттағы ақша қозғалысы шектелуі мүмкін. Бұл туралы Stan.kz сайтына сілтеме жасап Malim.kz хабарлайды.
Үкімет зейнетақы аударымдарының есептелу және аударылу тәртібін реттейтін бірнеше шешімге өзгерістер енгізді. Бұл өзгерістер Әлеуметтік және Салық кодекстеріне сәйкес нормаларды жаңарту, сондай-ақ зейнетақы жүйесін жаңа жұмыс формаларына бейімдеу мақсатында жасалды.
Өзгерістер жұмыс берушілерге, өз бетінше жұмыс істейтіндерге, жеке тәжірибесі бар тұлғаларға және жеке кәсіпкерлерге қатысты. Жаңа ережелер 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.
Премьер-министр Олжас Бектеновтің қол қойған постановлениесіне сәйкес, енді міндетті кәсіби зейнетақы аударымдары (МКЗА) қызметкерлердің Налог кодексінде көрсетілген барлық айлық табыстарынан есептеледі.
Арнайы салық режимін қолданатын жеке тұлғалар үшін (өзін-өзі жұмыспен қамтығандар) Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына аударымдар өздері тарапынан есептеліп, әр айдың 25-іне дейін төленуге тиіс.
"Жеке тәжірибесі бар тұлғалар, Әлеуметтік кодекстің 101-1-бабында көрсетілген жеке тұлғалар, сондай-ақ жеке кәсіпкерлер міндетті зейнетақы аударымдарын есептеу үшін табыс көлемін өздері анықтайды. Ол Әлеуметтік кодекстің 249-бабының 1-тармағының 2) тармақшасында көрсетілген шектен аспауы тиіс, бірақ Салық кодексі бойынша есептелетін табыстан артық болмауы қажет (ай сайынғы табыс ең төменгі жалақының 50 есесінен аспауы тиіс)", – делінген құжатта.
Егер зейнетақы немесе кәсіби аударым бойынша қарыз алты айлық есептік көрсеткіштен (АЕК) асып кетсе, салық органдары төлеушіге ескерту жолдайды. Қарыз 10 жұмыс күні ішінде өтелмесе, банктік шоттар бойынша шығыс операциялары тоқтатылуы мүмкін. Сол уақытта тек бюджетке төлемдер, салықтар, әлеуметтік аударымдар, айыппұлдар мен санкциялар төленуі мүмкін болады.
Сонымен қатар өзгерістер міндетті зейнетақы аударымдарына (МЗА) да қатысты. 2026 жылдан бастап оларды тек дәстүрлі қызметкерлер ғана емес, сонымен қатар:
• жеке тәжірибесі барлар;
• арнайы салық режимін қолданатын өзін-өзі жұмыспен қамтығандар;
• интернет-платформалар мен мобильді қосымшалар арқылы қызмет көрсететіндер (платформалық жұмыспен айналысатындар) да төлеуі тиіс. (МЗА төлеу агенті ретінде оператор қызмет атқарады).
Еске салайық, бұған дейін Қазақстанда 3 ай жұмыс істемеген азаматтарды бақылау жүйесі енгізілетінін жазған едік. Деректер қазақстандықтармен қатар шетел азаматтары мен ЕАЭО елдерінен келген еңбек мигранттары және олардың отбасыларына қатысты да беріледі. Категориялар тізіміне тіркелген жұмыссыздар, мүгедек баланы бағып отырған ата-аналар, І топтағы мүгедектерге күтім жасайтын тұлғалар, зейнеткерлер мен ардагерлер кіреді.