Украина президенті Владимир Зеленский Ресей соғысын тоқтатуға арналған бейбітшілік жоспарының 20 тармағын алғаш рет ашық түрде таныстырды. Оның айтуынша, бұл құжат келіссөздер жүргізіп жатқан тараптар талқылап отырған негізгі негіздеме, деп хабарлайды Malim.kz Укринформға сілтеме жасап.
«Қазір мен 20 тармақтан тұратын құжат жобасын айтуға дайынмын. Ол framework деп аталады — соғысты аяқтауға арналған базалық, саяси құжат. Бұл Украина, Америка, Еуропа және ресейліктер арасындағы саяси келісім», – деді Зеленский 24 желтоқсанда.
Сонымен қатар, оның айтуынша, тағы бірнеше құжат әзірленген. Атап айтқанда Украина үшін көпжақты қауіпсіздік кепілдіктері (Украина-АҚШ–Еуропа), АҚШ тарапынан жеке қауіпсіздік кепілдіктері, сондай-ақ Украина экономикасын қалпына келтіру мен дамытуға арналған «өркендеу жол картасы».
Бейбітшілік жоспарының 20 тармағы:
1. Украина егемендігі қайтадан расталады. Украина – тәуелсіз мемлекет екені келісімге қол қойған барлық тараптармен мойындалады.
2. Құжат Ресей мен Украина арасындағы толық әрі шартсыз шабуыл жасамау туралы келісім болады. Ұзақ мерзімді бейбітшілікті сақтау үшін байланыс желісін бақылау тетігі құрылады (ғарыштық мониторинг, ерте ескерту, дауларды реттеу).
3. Украина сенімді қауіпсіздік кепілдіктерін алады.
4. Бейбіт уақытта Украина Қарулы күштерінің саны 800 мың адам болады.
5. АҚШ, НАТО және еуропалық мемлекеттер Украинаға НАТО-ның 5-бабына ұқсас қауіпсіздік кепілдіктерін береді.
6. Ресей Украина мен Еуропаға шабуыл жасамау саясатын өз заңнамасында бекітеді.
7. Украина нақты мерзімде Еуроодаққа мүше болады және қысқа мерзімде ЕО нарығына артықшылықты қол жеткізеді.
8. Украина ауқымды даму пакетін алады. Ол инвестициялар мен экономикалық өркендеуге арналған жеке келісіммен айқындалады.
9. Экономиканы қалпына келтіру, зардап шеккен өңірлерді қайта жаңғырту және гуманитарлық мәселелер үшін бірнеше қор құрылады. Мақсат — 800 млрд доллар тарту.
10. Келісімнен кейін Украина АҚШ-пен еркін сауда туралы шартты жеделдетіп жасайды.
11. Украина ядролық қарусыз мәртебесін растайды.
12. Запорожье АЭС-ін Украина, АҚШ және Ресей бірлесіп пайдаланады (нақты тетіктер әлі келісілуде). Украина Ресеймен тікелей бизнес жүргізгісі келмейтінін атап өтті.
13. Украина мен Ресей мектептер мен қоғамда мәдениеттерді өзара түсінуге, төзімділікке бағытталған білім беру бағдарламаларын енгізуге міндеттенеді. Украина ЕО-ның діни төзімділік пен азшылық тілдерін қорғау ережелерін қабылдайды.
14. Аумақтар мәселесі әлі толық келісілмеген.
– 1-нұсқа: Донецк, Луганск, Запорожье және Херсон облыстарында келісімге қол қойылған күнгі әскер орналасу сызығы де-факто шеп ретінде танылады және оны халықаралық күштер бақылайды.
– 2-нұсқа: Донбаста еркін экономикалық аймақ құрып, оны демилитаризациялау. Бұл жағдайда Украина да, Ресей де әскерін әкетуі тиіс. Бұл нұсқа жалпыхалықтық референдумды талап етеді.
15. Болашақ аумақтық келісімдер бекітілгеннен кейін тараптар оларды күшпен өзгертпеуге міндеттенеді.
16. Ресей Украинаға Днепр өзені мен Қара теңізді сауда үшін пайдалануға кедергі келтірмейді. Еркін кеме қатынасы жөнінде жеке теңіз келісімі жасалады, Кинбурн мүйісі демилитаризацияланады.
17. Гуманитарлық комитет құрылады. «Барлығын барлығына» формуласы бойынша тұтқындар алмасу, барлық бейбіт тұрғындар, балалар, кепілге алынғандар мен саяси тұтқындарды қайтару жүзеге асады.
18. Келісімге қол қойылғаннан кейін Украина мүмкіндігінше тез сайлау өткізеді.
19. Келісім заңды күшке ие болады. Оның орындалуын Дональд Трамп төрағалық ететін Бейбітшілік кеңесі бақылайды әрі кепілдік береді.
20. Барлық тараптар келісімді мақұлдағаннан кейін дереу толық атысты тоқтату режимі күшіне енеді.