Қаңтарды зерттеуге тапсырыс алғандар қанша қаржы алғандарын айтпады

Біріншісі, АҚШ-тың Қазақстандағы елшісі Дэниел Розенблюм Алматыда брифинг өткізді.  Жиын басында елші  түрлі қысым көріп жатқан журналистердің жағдайына алаңдаушылық білдірді.

Сондай-ақ, Қаңтар оқиғасынан бастап, елден кеткен Макдональдсқа дейінгі қойылған сұрақтарға жауап берді.

Дэниел Розенблюмнің айтуынша, ол Қазақстан билік өкілдерімен жүздескен сайын Қаңтардың жағдайын талқылап, сөйлесіп жүр екен. Бірақ, «ресми кездесу болған соң ондағы әңгіменің бүге-шігесіне дейін айта алмаймын» деді ол.

-Қаңтардан кейін біз басқа да өркениетті мемлекеттермен қатар әділ, транспарентті тергеу жүруін талап еттік. Талап етіп айтып та жүрміз. Енді, тергеу нәтижесін күтіп отырмыз. Ал сіз сұраған халықаралық тергеуге келсек, ол мемлекеттің өз еркіндегі шаруа. Бұл жағдайда Қазақстан оған жүгінген жоқ, - деді елші қаңтарға қатысты сұраққа.  

Бір қызығы, дәл осы сәтте Алматының екінші бұрышында Британ парламентарийлерінің комиссиясы деп аталған бір топ баспасөз мәслихатын өткізіп жатты.

(скриншорт)

Олар Қазақстанға келген едік, ешбір ресми орын бізбен кездеспей қойды деп сөз бастады. Сосын, тәуелсіз есептерін бәрібір жариялайтындарын (қашан екенін нақтыламады) айтып өтті.

«Бізді барынша мазалайтыны, ол ертеректе бізге Мамай мырзамен кездесуімізге рұқсат берген сот, өзінің ол шешімінен бас тартты. Мұнысы қазақ билігінің талабын орындағаны болар деп ойлаймыз. Біз бұл әрекеттерді өзімізді сыйламағандық деп санаймыз. Соған қарамастан, біз азаматтық қоғамының өкілдерімен, 2022 жылғы қаңтар оқиғасының куәгерлерімен, сонымен бірге, Мамай мырзаны қамауға алған және оның қамауда отырған куәгерлерімен кездесулерді жалғастырамыз және осы істерде өзімізге қажет дәлел-дәйектер қолымызға тиіп жатыр. Қазақ билігінің мұндай әрекеттеріне қарамастан, біз жұмысымызды соңына дейін жеткізіп, Мамай мырзаға қатысты нақты дәлелдерге сүйене отырып жасалған тәуелсіз есебімізді дайындап шығамыз»,– деді комиссия төрағасы Лорд Макдональд.

Осы комиссияның елге келе жатқанын әу баста белсенді Инга Иманбай хабарлаған болатын. Оның айтуынша, комиссия Қаңтар қырғыны және күйеуі Жанболат Мамайға қатысты тексеру жүргізеді деген.

Алайда, кейіннен Ұлыбритания елшілігі осы жағдайға түсініктеме беріп, бұл комиссияның Ұлыбритания парламентіне еш қатысы жоқтығын мәлімдеді.

«Тергеу комиссиясын британиялық Bindmans LLP заң компаниясы ашқан. Комиссия құрамына Ұлыбритания парламенті мен Үкіметінің ұстанымын білдірмейтін депутаттарды қосып алған, олар жеке және тәуелсіз тұлға ретінде ғана келе жатыр» деген болатын елшілік.

Сыртқы істер министрлігіміз де қарап қалмады.

«Ұлыбританияның хабарлауынша,  әлгі комиссия дейтін комиссия сол елдің не үкіметіне, не парламентіне қатысы жоқ. Bindmans LLP дейтін жеке заң компаниясы Қазақстандағы белгісіз біреулердің тапсырысымен тергеу жүргізбек. Ол комиссия мен тергеулеріне салмақ, абырой қосу үшін британия парламентінің үш өкілін жалдап алған» деп салған болатын министрліктің ресми өкілі Айбек Смадияров.

Бүгінгі баспасөз мәслихатында Bindmans LLP компаниясы басшысына Сыртқы істер министрлігінің ресми өкілі айтқан дерекке қатысты сұрақ қойылды.

Алайда, тәуелсіз комиссияның мүшесіміз деген британия депутаттары да, Bindmans LLP компаниясының басшысы да бұл сұраққа жауап бермеді.

«Тапсырыс берушінің аты-жөнін айта алмаймыз» деп қысқа қайырды. Қанша қаржы алғандарын айтпады.