Романтиктерден ұшқыштар ғана емес, ғалымдар да шығады

Көптеген адамдар үшін ғылым түсініксіз, ал ядролық физика тіпті таңсық. Жас ғалым, физика-математика ғылымдарының кандидаты, Ядролық физика институтының Астана филиалының меңгерушісі Максим Здоровец 10-сыныпта оқып жүргенде-ақ кәсіби қызметін физикамен, дәлірек айтсақ, ядролық физикамен байланыстырыпты.

Бүгінде ол Қазақстанның және әлемнің жетекші ғылыми орталықтарымен тығыз байланыста жұмыс жасап,  заманауи материалтану ғылымының жаңа бағыттарын белсенді түрде дамытуда. Ол Ғылым және техника жөніндегі Ұлттық кеңестің құрамына кіретін 30 жетекші ғалымдардың бірі.

Аспирантураны бітіргеннен кейін Л.Н. Максим Владимировичтің Гумилев ғылыми қызметі Ядролық физика институтында басталды. Ол өмірінің сол кезеңін ерекше таңданыспен және мақтанышпен айтады.

«Бір көргеннен-ақ қызығушылығым оянды: DC-60 ауыр ионды үдеткіштің циклотрондық залы менің диссертациялық зерттеу тақырыбым бойынша зерттеулер жүргізу үшін тәжірибе алаңына айналды. Сол кездің өзінде, 2006 жылы елімізде теңдесі жоқ бұл технологиялық кешеннің зор әлеуеті айқын көрінді».

Ғалым осылайша ядролық физика саласындағы негізгі зерттеулер жүргізілетін ауыр иондардың үдеткіші туралы еске алды.

«Алғашқы жылдары ядролық физика институтының Астана филиалы үшін қалыптасудағы қиын кезең болды. Бұл Қайрат Қадыржанов пен Әділ Төлеушевтің қамқорлығындағы «баланың» алғашқы қадамдары еді. Осы уақыт ішінде институт өз жұмысы және ғылыми нәтижелерімен бізге берілген мұғалімдердің сенімін ақтай алды деп үміттенеміз», – деді ғалым.

Максим Здоровец трек мембраналарын әзірлеу және өзгерту, оларды ғылым мен технологияның ғылымды қажет ететін салаларында қолдану саласындағы ғылыми мектептің негізін қалаушы. Трек (ядролық) мембраналар - бұл тазартуды жүзеге асыратын сүзгілердің бір түрі. Олар сол циклотронда алынған полимерлі пленкалардан жасалған.

«Ұшқыш немесе теңізшіні романтикалық мамандықтар деп санайтындар қателеседі. Ғалым болу да романтикалық және қызықты мамандық, ғылым сіз үшін бүкіл әлемді ашады, оның тілдік немесе нәсілдік айырмашылығы жоқ, гендерлік теңсіздік пен әлеуметтік жағдай оған жат. Ғылымның арқасында сіз сананың шекарасын аша аласыз, түсініксізді түсіндіре аласыз, зерттелмегенді зерттей аласыз», – деп санайды Максим.

Максим Здоровцтың басшылығымен «Трек мембраналарына негізделген сүзгі материалдары мен металл наноқұрылымдарын құру» коммерциялық жобасы аясында компания және суды тазартуға арналған жеке сүзгілердің қолданыстағы өндірісі жұмыс істейді. Ғалымдар суды тазартуға арналған сүзгілерді өндіріске енгізіп, пайда табуда. Барлық зерттеулер DC-60 ауыр иондық үдеткіште жүргізіледі. Бұл Қазақстандағы алғашқы сүзгілер, оларды дайындау үлкен шығындарды қажет етпейді.

Ғылым кандидаты алған ғылыми нәтижелердің жоғары деңгейі дәйексөзділік индексі жоғары журналдардағы мақалалармен расталады. Ғалымның Хирш индексі-39. Ол 300-ден астам ғылыми және әдістемелік еңбектердің, 10 патенттің, оның ішінде 2 Еуразиялық патенттің авторы болып табылады. Максим Здоровцтың елеулі ғылыми беделі халықаралық ғылыми кеңістікте танылды: 2017-2022 жылдары ол Қазақстан Республикасынан «Біріккен ядролық зерттеулер институты» үкіметаралық халықаралық ұйымының ғылыми кеңесінің мүшесі болды.

«Менің арманымды болжау мүмкін емес шығар, дегенмен мен Қазақстан туралы әлемдік контексте пайдалы қазбалар қазынасы ретінде емес, бүкіл континенттегі және жалпы әлемдегі ғылымның флагманы ретінде айтылғанын қалаймын. Және бұған шынымен де қол жеткізуге болады. Әрине, армандау керек, бірақ бұл армандарды мүмкіндігінше тезірек жүзеге асыру үшін көп және үнемі жұмыс істеу керек», - деп атап өтті ғалым.