Фото: Euronews.com
Капитан Игорь Кшнякин, екінші пилот Александр Кальянинов және аға бортсерік Хокума Алиева апаттанқаза тапты, ал тағы екі бортсерік Зульфугар Асадов және Айдан Рахимли аман қалды және ауруханада жатыр. Олардың жолаушылардың өмірін құтқарудағы рөлі ерекше дейді сарапшылар. Бұл туралы www.euronews.com сайты жазды.
«Әзірбайжан әуе жолдары» компаниясы ұшақ апатының соңғы минуттары туралы мәліметтер анықталған сайын, ұшақ экипажы «батырлар» деп аталып жатыр. Сарапшылардың пікірінше, ұшқыштар мен бортсеріктер жолаушыларды құтқару үшін соңғы сәтке дейін барын салғанымәлім болып отыр.
Компания бейсенбіде бес экипаж мүшесінің атын жариялады: олар ұшқыш Игорь Кшнякин мен Александр Кальянинов, аға бортсерік Хокума Алиева, бортсеріктер Зульфугар Асадов және Айдан Рахимли.
«Азірбайжан әуе жолдары» мәліметі бойынша, Embraer 190 ұшағында 37 Әзірбайжан, 6 Қазақстан, 3 Қырғызстан және 16 Ресей азаматы болған.
Ұшқыштар Актау маңында апатты жағдайда қону кезінде 29 жолаушы аман қалды, 38 адам қаза тапты.
Ресейдің зымыран жүйесі апатқа себеп болды
Бейсенбі күні Әзірбайжан үкіметіндегі дереккөздер Euronews-ке ұшақ апатына Ресейдің «жер-әуе» класындағы зымыран жүйесі себеп болғанын растады.
Кейін Reuters агенттігі ұшақтың Ресейдің «Панцирь-С» зениттік кешенімен атып түсірілгенін және оның Грозныйға жақындаған кезде радиоэлектронды күрес жүйелерімен «парализделгенін» нақтылады.
Үкімет дереккөздері Euronews-ке ұшақтың зақымданғанына қарамастан, ресейлік әуежайларға қонуға рұқсат берілмегенін, ұшқыштардың апаттық қону үшін өтініштерін қабылдамай, ұшаққа Каспий теңізі арқылы Қазақстанға ұшуды бұйырғанын айтты.
Ұшақтың навигация жүйесі бұғатталған
Жеткізілген деректерге сәйкес, ұшақтың GPS навигация жүйелері зымырамен атқан соң теңіз үстінде бұғатталған.
Ұшқыштар мен бортсеріктердің рөлі
Қайғылы оқиғадан аман қалған бортсеріктердің бірі Айдан Рахимли Маңғыстау облыстық ауруханасында жатыр. Ол күйзеліс жағдайында, онымен психологтар жұмыс істеп жатыр. Оның әріптесі Зульфугар Асадов басы, арқасы, аяғы мен қолынан жарақат алған, дәрігерлердің бақылауында.
Қаза тапқан аға бортсерік Хокума Алиеваның отбасы БАҚ-қа отағасының «көптеген елде болғанын және әрдайым бізге мақтанатындығымызды айтатын» деп мәлімдеді.
Хокума Алиеваның дауысы ұшақтың ішінде жолаушыларды тыныштандыруға тырысқан сәтінде түсірілген, оның жанайқайы анық естіледі.
Алиеваның отбасы APA агенттігіне берген сұхбатында оның 2016 жылдан бері «Азірбайжан әуе жолдары» компаниясында жұмыс істегенін, көңілді адам болғанын және стюардесса болуды таңдағанға дейін құқықтану бойынша оқығанын айтты.
Ұшқыштардың ұшақты басқару шеберлігі
Игорь Кшнякиннің ұшу тәжірибесі 15 000 сағаттан астам, оның ішінде 11 200 сағат капитан ретінде жұмыс істеген, деп хабарлады «Азірбайжан әуе жолдары». Сарапшылардың айтуынша, ол және бірінші офицер Александр Кальянинов ұшақтың Каспий теңізі арқылы аман-есен өтуін қамтамасыз етіп, Актау әуежайының ұшу-қону жолағына небәрі 3 шақырым қалғанда апаттық жағдайда қонуға мәжбүр болды.
Құлау орны мен ұшақтың қалдықтарынан алынған бейнежазбаны сараптаған авиация мамандары Embraer 190 ұшағының сол жақ горизонтальды стабилизаторының сынғанын және ұшақтың көп бөлігінде гидравликалық жүйелердің, оның ішінде рульді басқарудың мүмкін болмай қалғанын анықтады.
Сарапшылардың талдауында пилоттардың ұшақты басқару үшін жылдамдықты өзгертуге мәжбүр болғаны көрініп тұр: Төмендеуге және қайтадан көтерілуге тырысқан. Бұл әрекеттер ұшақтың фугоидтық тербелістеріне алып келді.
Ұшқыштардың ақырын қонуға мүмкіндігі болмады, олар тек қонуға тәуекел етуге мәжбүр болды.
Ұшақтың техникалық жағдайы
«Әзірбайжан әуе жолдары» компаниясы өткен жылдың қазан айында ұшақтың соңғы рет толық техникалық тексеруден өткенін хабарлады.
Компанияның мәліметі бойынша, 2013 жылы шығарылған және 4K-AZ65 тіркеу нөмірі бар Embraer 190 ұшағы апатқа дейін 9 949 рет рейс және 15 257 сағат ұшқан.
