Республика күніне арналған өлеңдер
Менің республикам
Тауды көрсең күн көзімен таласқан,
Аспан көрсең Ай мен Күнге жол ашқан,
Менің байтақ республикам таулары —
Менің көгім мөлдіреген сол аспан.
Дала көрсең көкжиекпен ұштасқан,
Көлді көрсең секілді бір түскі аспан.
Менің байтақ республикам даласы,—
Менің көлім теңізбен қол ұстасқан.
Орман көрсең кең даланы ораған,
Жолдар көрсең шартарапқа тараған,
Тұлпар көрсең желдей ұшып заулаған,
Сұңқар көрсең бұлтта қанат самсаған,
Менің байтақ республикам тұлпары,—
Менің құсым көктің жүзін шарлаған.
Қызыл бұлттай көрсең қырдың гүлдерін,
Көрсең ашық Алатаудың күндерін,
Жерінде гүл, көгінде күн бір жүзген
Ұлан-байтақ республикам бұл менің.
Достар келіп тірей қалса ат басын,
Қарт Алатау иіп қардай ақ басын,
Қарсы алады ашық күнмен ашып бір,
Алматының аспанының қақпасын.
Сырбай Мәуленов
Республика жыры
Мынау ұлы заманда…
Ұлы ағында…
Теңiзiңде, тулаған бұлағыңда…
Қызыл…
Қара…
Ақ нәсiл қатарында
Мен де тұрмын замана құлағында.
Жасқанамын несiне, жасырамын,
жүрегiмен ұғынған ғасыр әнiн
Мен – халықпын…
Жоғала жаздап неше,
қайта туып, жалғаған асыл әнiн.
Мойын бұрмай қайғы атты «сығырыңа»,
қонған қайта өзiнiң тұғырына
Қазақ деген ұлтпын Мен тәубасы мол,
алғысы көп тағдырлы ғұмырына.
Қиын-қыстау күндерден – қыспақтардан,
Атажұртын Алаштың ұстап қалған,
жалғастардың кешегi жалғасымын,
аман жеткен
Сақ, Хұннан,
Қыпшақтардан…
Домбыраның шанағы күй ақтарған,
қобызымның сарыны сияқты арман.
Дәуiрлердi құрықтап құр асаудай,
жеткен елмiн Қайсақ пен Қияттардан.
Шыңғысты да,
көргенмiн Ескендiрдi,
көшкен күндi, көргенмiн өшкен күндi;
жиырмасыншы ғасырға әкелгем мен
туған ана тiлiмде көшкен жырды.
Қайғымменен…
Қуаныш…
Зарымменен…
Болмысыммен, осынау барымменен,
тура қарап тiлдескем заманамен,
ақтарылып ағымнан Арымменен.
Мен тiлдескем тiлдессем, жүрегiммен,
сенiп ұлы таңдарға күле кiрген.
Алатау боп иығы көк тiреген,
Сарыарқа боп толқыған дүр егiннен.
Арқалаған айдынды ғасыр әнiн,
(Байтақ елмiн… Қалайша басыламын?!.)
Атыраумын, Алтаймын, Ақжайықпын,
айдынында тулаған тасып ағын…
Жасқанамын, несiне жасырамын?!
Дәуiр әнiн…
Ұғынған ғасыр әнiн,
Қазақ атты халықпын… Мәңгiлiкке
жалғастардың жалғаған асыл әнiн.
Нұрлан Оразалин
25 қазан – Республика күні
Жақсылар жанын қиды қасіретпен,
Алаштың ерлері бар асыл өткен.
Арманым болмас еді-ау туған елім,
Гүл жайнап, қазақ болып тасып өтсем.
Өр Елім, маңдайыңнан жарық көрдім,
Бабалар өнегесін алып келдім.
Ескерткіш Елім үшін орнатпасам,
Мына жалған өмірге неғып келдім?
Рухынан жақсылардың нұр саулаған,
Жанымды мейірімі құрсаулаған.
Жайсаң өлке, жайдары Қазақстан,
Шуақ шашқан сәулелі күнсің маған!
Нұрына шомылдырып алтын күннің,
Республикам ертеңге талпындырдың.
Өзінен шабыт алып ақын қиял,
Шалықтап кең далада шалқып жүрмін.
Егемен елім десем, сенім кіріп,
Бойымды билеп кетер сенімділік.
Ешкімге ауыстырмас алтын Отан,
Жырлаймын қасиетіңді төгілдіріп.
Жарқырап жанған күндей азаттығы,
Көрінер ұлтымның да ғажаптығы.
Республика күнімен құттықтаймын,
Өйткені ол - Ұлт күні, Қазақ күні!
Отан
Біздер үшін Отан жалғыз, Ту жалғыз,
Қорғамасақ несін ұл боп туғанбыз?!
Кіндігіміз тар қапаста кесіліп,
Ит көйлекті қанды жаспен жуғанбыз.
Туған жұртқа тірек болу ерге-сын,
Құлдықты енді құдай басқа бермесін.
Атаң өлсе, өзің ата боларсың,
Ешқашанда Отан өле көрмесін!
Әкең өлсе, шешең өлсе жыларсың,
Балаң өлсе, бір жығылып тұрарсың.
Отан өлсе, опырылып түскенің,
Күңіреніп көрге бірге құларсың.
Біздің Отан өліп, қайта тірілген,
Біздің Байрақ құлап, қайта тігілген.
Опат болған ерлер рухы оянар,
Отан деген лебіз шықса тілімнен.
Отанменен аспандағы Күн егіз,
Екеуінің амандығын тілеңіз.
Жас азамат, бұл Отанның қадірін,
Отансыз боп көрген біздер білеміз!
Керек қылса, жолында оның құрбанбыз,
Бәріне де белді бекем буғанбыз.
Бір кеудеге екі жүрек сыймайды,
Қазақ үшін Отан жалғыз, Ту жалғыз!
Несіпбек Айтұлы
Жан дала – жәннат дала
Өзіңсің, Қазақстан, ән, арманым да,
Аяулым, алтын бесік, қара орманым да.
Бір нәрсе жетпейді деу қате болар
Өзіңдей ұлан байтақ далам барында.
Гүл дала – Қазақстаным.
Сен үшін бар сөздіктен сөз таңдайын көп,
Сен барда басылмайды жез таңдайымда от.
Мен сенен кете алмаспын, амалсыздан
Бір кетсем, оралармын бозторғайың боп.
Ән дала – Қазақстаным.
Сен барда ғажап шебер, ғажап ұстамын,
Түсінем өзендердің саз ағыстарын.
Қалай ақын болмайын, мен түгілі
Ұшады көгіңе жыр жаза құстарың.
Қырандар қанатында даңқы кеткен,
Дән дала – Қазақстаным.
Сен менің шұғылаға толған даламсың,
Жасампазым, сан асу жолдарды аларсың.
Бабамның көздерінің қарашығы ең,
Баламның бақытына да қорған боларсың.
Жан дала – Қазақстаным.
Керемет өріледі гүл өңірде өлең,
Кезің қандай өрік пен шие гүлдеген.
Жүрегіме сыйғызып бар бейнеңді,
Қалсам деп ем өзіңнің жүрегіңде мен.
Кең дала – Қазақстаным.
Керегі жоқ даңқ дейтін маған сөренің,
Жетер біраз есіңде қала алса өлеңім.
Халқым маған сенеді әлсіз демей,
Үйткені мен, туған жер, саған сенемін.
Жасай бер , Қазақстаным.
Күләш Ахметова
ЕРІМ мен ЖЕРІМ
Алласы қолдап, дем берер
Ақының толғап, термелер.
Сығандай босып, сандалып,
Жөнім жоқ бүгін сенделер.
Егемен көктем Елім бар,
Көнеден жеткен Жерім бар,
Жан дертім содан емделер.
Ел десем – ойға Жер келер,
Жер десем – ойға Ер келер!
Емеспін халық ақтабан,
Ақтабан емес Сақ бабам.
Атамның бәрі ой баққан,
Тек қана қойды бақпаған.
Тұлпардың мөр боп табаны,
Ұлан да ғайыр даланы
Ұрпағын ойлап сақтаған.
Ұйқымен таңы атпаған,
Күлкімен күні батпаған!
Азамат сайлап жігіттен,
Арғымақ байлап күліктен.
Қайран да қайран бабам-ай,
Өмірден өткен үмітпен.
Күнге еріп жүріп күн кештің,
Айға еріп жүріп Түн кештің,
Айбатыңнан жау үріккен.
Тоқымдай Жердің тағдыры
Тоқымын аттың шіріткен!
Тұяғы тозған құланның,
Қанаты талған қыранның
Төгілді қаның һәм терің
Топырағында Тұранның.
Сарысүйек болған бабалар,
Сұңғыла, ділгір даналар,
Иесі менмін мұраңның.
Ерлігің ессіз емінтіп,
Әлі де талай жылармын!
Сөзімді болса салмақтар,
Бабамды балам ардақтар.
Тарихтан тәлім термесе,
Тістелер неше бармақтар.
Алсыншы қабыл Құдай-Хақ,
Арнадым саған жыр-аят,
Шейіт боп кеткен аруақтар.
Сүйемдей жердің қамы үшін
Сүйегін берген саңлақтар!
Тұлғам бар бөлек басқадан,
Тумай ма төбел қасқадан.
Қансіңді Жерім қастерлі,
Түкіруге де жасқанам.
Қарыңды жылы көрпе ғып,
Жамылып, жанып-өртеніп,
Тасыңды басқа жастанам.
Алаштай байтақ Елімнің
Асықтай жері – астанам!
Серік Сейітман
