Қазақстанда ғылымды қаржыландыру жылдан-жылға артып жатыр. 2025 жылға қарай ғылымды қаржыландыру ішкі жалпы өнімнің бір пайызына жетеді. Ғылымға бөлініп жатқан қаржыдан ғылымның әлеуеті қалай дамып жатыр? Яғни қаржыландыру ғылым саласына, ғалымдарға қалай әсер етті? Осы қаржыландыру әсерінен ғылым саласындағы нақты қандай нәтижелерді көруге болады? ҚР Білім және ғылым министрлігінің ғылым комитеті Malim.kz-тің осы сұрақтарына жауап берді.
Білім және ғылым министрлігі ғылым комитетінің Malim.kz-ке жолдаған жауабына қарағанда, бүгінгі таңда республикалық бюджеттен ғылымға он салалық орталық мемлекеттік органға қаражат бөлінеді. Тұтастай алғанда, ғылымды республикалық бюджеттен қаржыландыру соңғы екі жылда екі есеге өсіп, 2020 жылы – 50,1 млрд теңгені; 2021 жылы – 71,6 млрд теңгені құрады.
Мұның нәтижесі ғалымдарға қазірдің өзінде білініп, оң нәтижесін беріп жатыр. Мысалы, ғылым комитетінің бізге берген жауабына қарағанда, "егер бұрын министрліктің гранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруға арналған конкурстары үш жылда бір рет жүргізілсе, 2020 жылы гранттық қаржыландыруға арналған 5 конкурс өткізілді. Нәтижесінде, министрлік республикалық бюджеттен жалпы сомасы 56,7 млрд теңгеге 10 басым бағыт бойынша, оның ішінде әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар саласы да кіреді, қазақстандық ғалымдардың 1160 ғылыми зерттеулерін қаржыландырады. Соның ішінде 17,6 млрд теңгені құрайтын 317 гранттық жоба - бұл 40 жасқа дейінгі екі мыңнан астам зерттеушілер тартылған жас ғалымдардың зерттеулері".
Сонымен қатар Ғылым комитетінің хабарлауынша, 2020 жылы алғаш рет гранттардың жаңа түрлері енгізілді, олар көптеген перспективалы ғылыми идеяларға мемлекеттік қолдау көрсетуге мүмкіндік берді.
"2020-2022 жылдарға арналған жас ғалымдарды гранттық қаржыландыруға арналған алғашқы конкурс өткізілді, қаржыландырудың жалпы көлемі 9 млрд теңгені құрайды. Бұл конкурстың қорытындысы бойынша 164 жоба қаржыландырылып, іске асырылуда.
2021-2023 жылдарға арналған, қаржыландыру көлемі 9 млрд теңге, жас ғалымдардың екінші конкурсының қорытындысы бойынша 151 жоба мақұлданып, жүзеге асырылуда.
Байланысты жаналықтар
MalimBlocks
Маржан Жұбаныш. Қазақ мультфильмін әлемге танытқым келеді
2022 жылы жарық көрген мультфильм сол жылы Жапонияда өткен анимациялық фильмдер фестивалінде 1-орын алды. Мультипликация өндірісінің отаны саналатын елде мұндай жоғары сыйлыққа ие болу өте қиын екені түсінікті. Tokyo Film Award фестиваліне әлемнің көптеген елінен жүздеген мультфильм қатысқан.
