Жалған діннің жетегінде немесе радикализм құрбандарының тағдыры

Қоғамдық қауіпсіздік пен тұрақтылықты сақтау мақсатында әрбір мемлекет радикализммен күрес жүргізеді. Бірақ, осы күрестің ең маңызды аспектісі – қоғамды теріс ағымдардан қорғау емес, адамдарды радикализмнің құрбаны болудан сақтандыру. Өкінішке орай, өз өмірін жалған діннің жетегінде өткізгендер, яғни радикализм құрбандарының тағдыры әрқашан ауыр әрі өкінішті. Олар тек өз өмірлерін емес, бүкіл қоғамның тыныштығын бұзу жолында құрбан болуда. Радикализм – адамның сана-сезімін өзгерту, оны дәстүрлі қоғамнан алшақтату, теріс идеологиямен басқару процесі. Мұндай идеологиялардың көбісі дінді өз мақсаттарына жету үшін құрал ретінде қолданады. Сондықтан да жалған діндер мен радикалды ағымдар адамдарды өз ықпалдарына түсіру үшін исламның атын жамылып, оған қарсы тұрушыларды «құдайсыз» деп айыптайды, қоғамға қарсы әрекеттерді ақтайды. Осындай жалған діни тұжырымдарды қабылдаған адамдар өздерінің болашақтарына зиян келтіріп, қоғамға жат әрекеттерге ұрынады.

Қазіргі таңда жалған діннің жетегінде жүрген адамдардың көпшілігі балалық шақта діни білімнің таяздығынан немесе дұрыс рухани тәрбие алмағандықтан оңай жандарды арбап алады. Бұл адамдар әртүрлі себептермен өздерін шынайы мұсылмандар ретінде қабылдайды, бірақ олар діни ұғымдарды дұрыс түсінбей, радикалды ағымдардың идеологиясына беріліп кетеді. Олар сол ағымдардың уағыздарына бой алдырған соң, өздерін қоғамнан бөлек сезініп, өзін «жоғарғы идеологияның» қорғаушысы ретінде көреді.

Қоршаған ортада сүйіспеншіліктің, сабырлықтың және шыдамдылықтың орнына агрессия мен жеккөрушілікке толы көзқарастар қалыптасады, бұл да адамдардың бір-біріне деген сенімін жоғалтуға алып келеді. Осылайша, радикализм құрбандары өздерін біртіндеп қоғамнан бөлектей бастайды, олар қоғаммен үйлесімді қарым-қатынас жасауға, дін мен қоғамның қалыпты құндылықтарын қабылдауға қарсы тұрады.

Радикализмге ұшыраған адамның психологиялық ахуалы күрделі және көп жағдайда оған теріс идеологияның әсері өте терең болады. Бастапқы кезеңде радикалданушы адам көбінесе өз көзқарасын өзгелерге күштеп таңуға тырысады, бірақ бұл күйдің соңында ол өз орнын қоғамнан бөліп алады. Тіпті, кейде өз өміріне қауіп төндіретін әрекеттерге баруы мүмкін. Қоғаммен шектеліп, жат ағымның құрбанына айналған адам өзінің өткен өмірін жоққа шығарып, жек көрушілік пен зорлық-зомбылықты ақтайтын идеологияны қабылдайды. Бұл процесс оның психологиялық күйін бұзып, кейде біржола адасқан ойларға, теріс әрекеттерге итермелейді.

Радикалды ағымдарға кірген адамдар өздерінің жеке басын, ой-пікірін жоғалтып, тек топтың мүддесіне қызмет етеді. Олар өздерінің іс-әрекеттері мен ойларына қоғамдағы әдеттегі моральдық нормаларды толықтай қарсы қояды. Мұндай адамдар үшін бүкіл әлем тек ақ-қара түсте ғана көрінеді. Топ ішіндегі ықпал етуші тұлғалар оларды өз идеологиясына одан әрі енгізіп, оны өз жолдарын дұрыс деп санайтын теріс әрекеттерге бағыттайды.

Радикализмге ұшыраған адамдар тек өз өмірлерін ғана емес, тұтас қоғамның тұрақтылығын бұзуға мүмкіндік беретін күшке ие. Олар жалған дінді ұстану арқылы бейбіт өмірді бұзады, ұлтты бөлшектеп, ұлттық бірлікті әлсіретеді. Радикализм құрбандарының ұстанымдары қоғамның табиғи тәртібіне қауіп төндіреді. Қоғамды радикалды идеологиялармен улау және діни сенімдерге негізделген жеккөрушілікті тудыру – әрбір адамның рухани денсаулығына нұқсан келтіреді.

Радикалдық ағымдар қоғамдағы білім, мәдениет және руханиятқа қарсы тұрады. Олар жаңа ұрпақты қалыптасқан дәстүрлер мен өмір салтынан бөлектей отырып, жастардың санасын бұрмалауға тырысады. Бұл өз кезегінде қоғамдағы құндылықтар мен моральдық бағыттардың өзгеруіне әкеледі.

Радикализм құрбандарын қайтадан қоғамға интеграциялау – өте күрделі процесс. Оларға жалған идеологиядан шығу үшін психологиялық, әлеуметтік және діни тұрғыдан қолдау көрсету қажет. Бұл жерде отбасы мен қоғамның рөлі айрықша маңызды. Оларға дұрыс бағыт беру, дұрыс діни түсінік қалыптастыру арқылы қоғамға қайта оралуына мүмкіндік жасау керек.

Мұндай адамдармен жұмыс жасау барысында ең алдымен оларды кешіріп, оларға түсіністікпен қарау қажет. Бұл адамдар қателік жасағанын түсініп, өздерінің теріс әрекеттерін түзеткісі келеді. Оларға қателіктерін мойындап, қоғамдағы қалыпты тәртіпке қайта оралуға мүмкіндік беру өте маңызды.

Мемлекет бұл бағытта арнайы реабилитациялық бағдарламалар ұсынуы қажет. Бұл бағдарламалар арқылы радикализм құрбандарына рухани, психологиялық және әлеуметтік қолдау көрсетіледі.

Сонымен қатар, радикализмнің қауіптілігін жастарға түсіндіретін ақпараттық жұмыстарды кеңінен жүргізу де өте маңызды.

Жалған діннің жетегінде жүргендер көбінесе өздерінің әлемге деген түсініктерін өзгертіп, қоғамнан бөлініп кетеді. Олар радикалдық топтардың ықпалына түсіп, өз өмірлерін жалған идеологияға арнап, бүкіл қоғамға зиян тигізеді. Алайда, әр адамға өз қателіктерін түсініп, қоғамға қайта оралу мүмкіндігі берілсе, олар дұрыс жолға түсе алады.

Сондықтан радикализммен күрес тек мемлекеттік құрылымдардың ғана міндеті емес, әрбір азаматтың қоғам алдындағы жауапкершілігі. Радикализм құрбандарының тағдырын түзету – қоғамның болашағын сақтау үшін ең маңызды қадам.

Фото: pixabay