Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев қазіргі кезеңдегі мемлекеттік басқарудың жаңа форматын қалыптастырушы және еліміздің даму жолындағы басты көшбасшы. Оның стратегиялық ойлау қабілеті мен алдағыны болжай білетін көрегендігі Қазақстанның саяси тұрақтылығы мен әлеуметтік-экономикалық өрлеуінің басты кепіліне айналды. 2019 жылы ел тізгінін қолына алған сәттен бастап, Тоқаев жүйелі түрде саяси, экономикалық және әлеуметтік реформаларды лайықты түрде жүзеге асырып келеді. Ол мемлекеттің ұзақ мерзімді мүддесін ескеретін, халықтың әл-ауқатын арттыруға және ел басқарудың ашық әрі әділетті үлгісін қалыптастыруға бағытталған бастамаларымен ерекшеленді.
Саяси реформалар саласында Қасым-Жомарт Тоқаев бірнеше маңызды қадам жасады. 2022 жылғы қаңтар айындағы қайғылы оқиғалардан кейін ол "Жаңа Қазақстан" тұжырымдамасын ұсынды, бұл – елдің даму бағытын түбегейлі жаңғыртуды көздейтін ауқымды саяси бағдарлама. Сол жылдың маусым айында бүкілхалықтық референдум арқылы Конституцияның 33 бабына өзгеріс енгізілді. Бұл реформалардың нәтижесінде Президенттің өкілеттігі азайып, Парламент пен жергілікті мәслихаттардың рөлі күшейді. Атап айтқанда, Президенттің саяси партияға мүше болуына тыйым салынды, Сенатта Президент тағайындайтын квота 15-тен 10 депутатқа дейін қысқартылды, ал Конституциялық Сот қайта құрылып, азаматтарға оған тікелей жүгіну құқығы берілді. Бұл – еліміздің тарихында алғаш рет халықтың саяси шешім қабылдауға белсенді қатысуының көрінісі болды. Сонымен қатар, "Аманат" партиясының бұрынғы басым рөлінен бас тартып, саяси бәсекелестікті арттыруға жол ашатын заңнамалық өзгерістер де енгізілді. Сайлау жүйесіне аралас пропорционалды-мажоритарлық үлгі енгізіліп, Мәжілістің бір бөлігі бірмандатты округтер бойынша сайланатын болды. Мұның бәрі азаматтардың мемлекет басқару ісіне араласуын арттырды.
Экономикалық салада да Тоқаевтың стратегиялық ұстанымы нақты көрініс тапты. Қазақстан экономикасының ұзақ уақыт бойы мұнай мен басқа да шикізат өнімдеріне тәуелді болуы ұлттық қауіпсіздік пен тұрақты даму үшін тәуекелдер тудыратынын ескере отырып, Президент экономиканы әртараптандыру бағытында нақты шаралар қабылдады. 2023 жылы Қазақстанның ішкі жалпы өнімі (ІЖӨ) 5,1%-ға өсті. Бұл – пандемиядан кейінгі кезеңдегі ең жоғары көрсеткіштердің бірі. Өңдеу өнеркәсібінің үлесі 13%-дан 15%-ға дейін артып, металлургия, машина жасау, фармацевтика салаларында жаңа жобалар іске қосылды.
Сонымен қатар, "Қарапайым заттар экономикасы" бағдарламасы аясында отандық өндіріс пен шағын және орта бизнесті қолдауға 1 триллион теңгеден астам қаражат бағытталды. Инвестициялық климатты жақсарту үшін "Kazakh Invest" ұлттық компаниясы шетелдік инвесторлармен тікелей жұмыс істеу жүйесін қайта құрды. Нәтижесінде, 2023 жылы Қазақстанға тартылған тікелей шетелдік инвестициялар көлемі 28 миллиард доллардан асты. Бұл – соңғы онжылдықтағы рекордтық көрсеткіштердің бірі.
Ауыл шаруашылығында да тың бастамалар қолға алынды. Су ресурстарын үнемдеу, заманауи агротехнологияларды енгізу және ауылдағы инфрақұрылымды дамыту бағытында бірқатар ұлттық жобалар жүзеге асырылуда. Тоқаевтың бастамасымен 2022 жылы "Ауыл – ел бесігі" бағдарламасының аясында 1 600-ден астам ауылдық елді мекенде жол, мектеп, аурухана және инженерлік инфрақұрылым жаңғыртылды. Бұл шаралар ауыл тұрғындарының өмір сүру сапасын арттыруға елеулі ықпал етті.
Президент Тоқаевтың "Халық үніне құлақ асатын мемлекет" тұжырымдамасы да оның саяси көрегендігін көрсетеді. Бұл бастама мемлекеттік органдар мен қоғам арасындағы диалогты күшейтіп, билікке деген сенімді арттыруға бағытталған. Электронды үкімет жүйесі, "Open akimat" жобалары, қоғамдық кеңестердің жұмысы – осының бәрі мемлекеттік басқарудың ашықтығын қамтамасыз етуге арналған құралдар. Азаматтардың мәселелерін тікелей естіп, шешуге тырысатын бұл модель – қазіргі заманғы тиімді басқару жүйесінің бір бөлшегі.
Тоқаевтың стратегиялық бағыты сыртқы саясатта да байқалады. Қазақстанның көпвекторлы сыртқы саясатының негізін сақтай отырып, ол Орталық Азияда тұрақтылықты қамтамасыз етуге, Шанхай ынтымақтастық ұйымы, Түркі мемлекеттері ұйымы, Еуразиялық экономикалық одақ және БҰҰ аясындағы серіктестікті нығайтуға үлкен көңіл бөлуде. Оның бастамасымен 2022 жылы Астанада өткен Орталық Азия елдері басшыларының кездесуі аймақтық ынтымақтастықты жаңа деңгейге көтерді.
Қорыта айтқанда, Қасым-Жомарт Тоқаевтың стратегиялық ойлау қабілеті мен көреген көшбасшылығы Қазақстанның қазіргі жаһандық сын-қатерлерге төтеп беріп, жаңару жолына түсуіне негіз болды. Оның саяси және экономикалық реформалары елдің даму моделін жаңғыртып, азаматтардың әл-ауқатын арттыруға, әділетті қоғам құруға бағытталған. Бұл – тек қазіргі кезеңнің ғана емес, болашақ ұрпақтың мүддесін көздейтін жүйелі әрі терең өзгерістер. Тоқаевтың бұл тарихи миссиясы Қазақстанның жаңа дәуірге сенімді қадам басуына жол ашып отыр.
Фото: Ақорда
Байланысты жаналықтар
MalimBlocks
