Саяси тұтқындар жазасын өтеген тағы бір лагерь табылды

Ақмола облысында саяси тұтқындарға арналған тағы бір лагерь табылды.

Ақмола облысының мемлекеттік мұрағат басшысы Темірбек Батырхановтың сөзінше, Зеренді ауданындағы Чаглинка өзенінің сол жағалауында 1930 жылдары саяси тұтқындарға арналған лагерь жұмыс істеген. Онда бір жылдан 25 жылға дейін сотталған 3 мыңға жуық адам жазасын өтеген.

«Былтырдан бері облыстық мұрағат қызметкерлері НКВД-ның  №14 колониясына байланысты зерттеу жұмыстарын жүргізді. Бұл колонияның өзі Көкшетау қаласында орналасқан. Бұл колонияға Кеңес одағының батыс аймақтарынан саяси тұтқындар жіберілген. Дерек бойынша, лагерьде бір жылдан 25 жылға дейін сотталған 3 мыңға жуық адам жазасын өтеген. Тұтқындарды лагерь аумағында топтастырып жерлеген. Бұл жер олар үшін бауырластар зиратына айналған», - дейді Батырханов.

Лагерь 1953 жылы Иосиф Сталин өлгенен кейін таратылып, оның орнына Приречное ауылы құрылған. Оның директоры болып лагерь басшысы болған Иван Коновалов тағайындалған. Саяси тұтқындар да осы ауылда қалған. Олардың ұрпақтары әлі күнге дейін Приречноеда тұрады.

Бүгін өткен ғасырдың 20-50 жылдарында болған ашаршылық пен қуғын-сүргін құрбандарын еске алу күні. 1920-1930 жылдардағы ашаршылықтан 4 миллионға жуық қазақ опат болған. 20 мыңнан астам адам түрмеге жабылып, ату жазасына кесілген.

Қазақстан Тәуелсіздік алғаннан кейін 1993 жылы «Жаппай қуғын-сүргін құрбандарын ақтау туралы» заң қабылдады. 1997 жылдан бері 31 мамыр «қуғын-сүргін құрбандарын еске алу күні» ретінде аталып келеді. Бірақ бірқатар тарихшылар мен азаматтық қоғам өкілдері «билік осы күнге дейін ашаршылық пен репрессияға тиісті саяси баға берген жоқ» деп есептейді. Олар ашаршылықты «Кеңес одағының қазақ халқына жасаған геноциді деп тану қажет» деп есептейді. Бірақ билік өкілдері әлі күнге дейін үнсіз. Тіпті жақында парламент сенатының спикері Мәулен Әшімбаев «ашаршылықты саясиландырудың қажеті жоқ» деп мәлімдеген.