Дархан Қыдырәлі еркектер айтқысы келмейтін мәселені көтерді

Әлихан Смайлов жұмыстағы қыз-келіншектерді зорлықтан құтқара ма? Сенат депутат Дархан Қыдырәлі премьер министр Әлихан Смайловқа жұмыс орнындағы харассмент бойынша депутаттық сауал жолдап, бұған қатысты заңды күшейту керектігін айтты. 

Есенжол Елекенов

  • 16.11.2023

Дархан Қыдырәлінің сөзінше, соңғы үш айда қыз-келіншектерге зорлық-зомбылық көрсету төрт есе көбейген. Мысал ретінде Біріккен ұлттар ұйымы мен еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі жүргізген зерттеуді алдыға тартты. Онда респонденттердің (қыз-келіншектер – ред) 51 пайызы жұмыс орында харассмент пен зорлықтың бар екенін растаған. 
-Харассментке ұшыраған әйелдердің 57,6 пайызы мұндай әрекеттің бірнеше рет болғанын атап өткен. Бұл орайда харассменттің белгілі бір тұлғаға физикалық қана емес, менталды немесе эмоциялық қысым көрсетуі екенін ескеру қажет. Зерттеу көрсеткендей, харассмент жиі болатын жерлер – тұрақты жұмыс орны (41%) және корпоративтік іс-шаралар (38%). Азаматтардың уақытының көп бөлігі жұмыс орнында өтетінін ескерсек, бұл алаңдарлық жайт. Елімізде харассменттің алдын алатын арнайы заңның болмауы да үлкен мәселе. Жазаланбай жеңіл құтылатынын білетіндер түрлі жүгенсіздікке барады, қылмысты қымсынбай жасайды. Сондықтан азаматтарымызды зорлық-зомбылық мен харассменттен қорғауда заңнаманы күшейту кезек күттірмейтін іс, - деді депутат Дархан Қыдырәлі премьер министрге жолдаған сауалында.
Сенатор өзін толғандырған бірнеше сұрақты үкімет жетекшісіне қойып өтіпті. Онда ол шыны керек, ер азаматтар айтықсы, көтергісі келмейтін мәселені қозғайды. 
-Қазақстан заңнамаларында, атап айтқанда қылмыстық, еңбек, әкімшілік кодекстерде жұмыс орнындағы харассмент немесе зорлық-зомбылық ұғымдарын енгізу, мұндай заң бұзушылықтарға қарсы тиісті жазаны белгілеу қай деңгейде жүргізілуде? Еліміз халықаралық еңбек ұйымының «Еңбек саласындағы зорлық-зомбылық пен харассментті жою туралы» Конвенциясына қашан қосылады? Жалпы харассметке немесе зорлық-зомбылыққа қарсы кешенді іс-шаралар жоспары бар ма?-деп сұрайды депутат.
Сенатор көтеріп отырған бұл мәселе яғни, жұмыстағы қыз-келіншіктерге басшылары тарапынан түрлі қысым көрсету қазақ қоғамында бар, бірақ, ашық айтылмайтын мәселенің бірі.
 Айта кетерлігі, Дархан Қыдырәлі Ақпарат және қоғамдық даму министрлі болып тұрған кезінде өзі бастама көтеріп, министрлік қызметкерлеріне харассменттен ада болуға үндеу жариялаған. Бұрын соңды мемлекеттік қызметтегі лауазымды тұлғалар мұндай бастама көтерген емес. 
Соңғы күндері қазақ қоғамында қыз-келіншектерге зорлық, зомбылық көрсету тақырыбы қызу талқыланып жатыр. Әдетте күнде орын алып жатса да,  айтылмайтын, мән берілмейтін бұл мәселе экс-министр Қуандық Бишімбаевтің әйелі Салтанат Нүркенованы өлтіру бойынша күдікке алынуы, Талдықорған қалалық полиция басқарамасы басшысы Марат Күштібаевтың (қазір тергеу қамауында отыр) «кабинетінде қыз зорлады» деген айыптарынан кейін ғана қоғамда ашық көтеріліп, айтылып жатыр. 
Осы ретте белсенді азаматтар қыз-келіншектерге,  әйелдерге зорлық-зомбылық көрсетугілерді заңды өзгертіп, қылмыстық жауапкершілікке тартуға үндеп, президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың атына үндеу жариялап, онлайн-петицияда қол жинап жатыр. Оған бір күннің ішінде 100 мыңнан астам азамат қол қойған.  Бұл петицияға мына сілтеме арқылы өтіп, https://www.otinish.kz дауыс бере аласыз. Ескерте кететіні, телефон нөмірін жазған кезде 8 емес,7 санынан бастау керек. 

Байланысты жаналықтар

Президент жұртшылық қызу талқылаған заңға қол қойды

15.04.2024

«Қатынды бастан»: Имамның әйелді ұру туралы айтқан сөзі көпшілікті ашуландырды (ВИДЕО)

09.04.2024

Баян Мақсатқызы зорлық-зомбылыққа ұшыраған әйелдер үшін оңалту орталығын ашты

26.03.2024

Елімізде үйдегі зорлық-зомбылықтан күніне 1, жылына 400 әйел өледі

07.07.2023

Белгілі жазушы Мархабат Байғұтты ақтық сапарға шығарып салды

27.11.2022

Ата-анам «жезөкше» деп сөкті: слатшейминг несімен қауіпті?

17.08.2021
MalimBlocks
Президент жұртшылық қызу талқылаған заңға қол қойды

Тоқаев 2023 жылғы 1 қыркүйектегі Қазақстан халқына арнаған Жолдауында әйелдер мен балаларға қатысты зорлық-зомбылық үшін жазаны қатаңдатуды тапсырған болатын.

«Қатынды бастан»: Имамның әйелді ұру туралы айтқан сөзі көпшілікті ашуландырды (ВИДЕО)

Қазақтың үйінде неге қамшы ілініп тұрған?

Баян Мақсатқызы зорлық-зомбылыққа ұшыраған әйелдер үшін оңалту орталығын ашты

Елімізде үйдегі зорлық-зомбылықтан күніне 1, жылына 400 әйел өледі

Қазақстанда тұрмыстық зорлық-зомбылық құрбандарына көмек көрсету стандарттары қабылданды.

Белгілі жазушы Мархабат Байғұтты ақтық сапарға шығарып салды

Бүгін қаралы топ белгілі жазушы, ҚР Еңбек сіңірген қайраткері Мархабат Байғұтты ақтық сапарға шығарып салды.

Ата-анам «жезөкше» деп сөкті: слатшейминг несімен қауіпті?

Слатшейминг – (slut – сайқал, shaming – ұялту) қыздарды кемсітуді мақсат ететін буллинг түрі. Слатшеймерлер қыз балаларды сырт көрінісі үшін жеңіл жүрісті деп кінәлайды.