АҚШ-тың экс-президенті Джимми Картер 100 жасында қайтыс болды

Жексенбі күні АҚШ-тың 39-шы президенті, бейбітшілік саласындағы Нобель сыйлығының лауреаты Джимми Картер көз жұмды, деп хабарлайды BBC News.  

Джимми Картер мемлекет басшысы қызметін 1977-1981 жылдары атқарды. Қазан айында ол 100 жасқа толды, бұрынғы президент соңғы жылдары ауыр науқастанды. 

Джеймс Эрл Картер, басқа нәрселермен қатар, тарихта өзін Джимми қысқартылған есімімен аталуын сұраған бірінші жоғары лауазымды мемлекет қайраткері ретінде қалды. 

— Мен қарапайым шаруамын, бұл маған үйреншікті есім, — деп түсіндірді ол тілшілерге. 

Бұл сән кем дегенде ағылшын-саксон әлемінде орын алды: Тони (Энтони емес) Блэр, Билл (Уильям емес) Клинтон.

Шын мәнінде, Джимми Картер соншалықты қарапайым емес еді — оның екі беделді дипломы болды, ол Джорджия технологиялық институты мен Аннаполистегі Әскери-теңіз академиясын бітірген, 1950 жылдардың басында алғашқы атомдық сүңгуір қайықтарда қызмет етті. Бұған қоса өзіне отбасынан мұра болып қалған ауыл шаруашылығы саласындағы бизнесімен де айналысты. 

Сайлауда жеңіске жеткеннен кейін Картер Вьетнам соғысы кезінде одан жалтарғандарға рақымшылық жасады, әкімшілігіне әйелдер мен азшылық өкілдерін кіргізді, өзінен бұрынғы президенттерге қарағанда ауылдық жерлерге көбірек барды және «Президент Картерден сұраңыз» радиобағдарламасында америкалықтардың сұрақтарына үнемі жауап беріп отырды. 

Қызметтен кеткеннен кейін экс-президент алғашында тыныш жеке өмір сүрді, бірақ сексеннен асқан шағында ол Нельсон Манделаның бастамасымен құрылған «ақсақалдар тобы» — бұрынғы мемлекет басшылары клубына қосылып, бітімгершілік пен қайырымдылық істеріне белсене араласты. 2002 жылы сіңірген еңбегінің жиынтығы бойынша оған Нобель бейбітшілік сыйлығы берілді.

2010 жылдың тамызында ол жеке сапармен Пхеньянға ұшып, ол жерден КХДР билігі тұтқындаған америкалық азамат Айджалон Гоместі отанына қайтарды.

Картердің соңғы халықаралық миссиясы 2013 жылдың қарашасында Непалдағы алғашқы парламенттік сайлауда бақылаушы ретінде болды.

Фото: Dale Zanine-USA TODAY Sports/Reuters