Журналистерге арналған бірегей сөздік шықты

Malim Админ

  • 06.09.2021

Бүгін  «Қазмедиа орталығы» ғимаратында «Сөзтүзер. Қате қолданыстар сөздігінің» тұсаукесері өтті.

 «Сөзтүзер. Қате қолданыстар сөздігі» отандық БАҚ материалдарының мониторингі негізінде білікті лингвистердің, тәжірибелі журналистер мен кәсіби редакторлардың қатысуымен әзірленді. Жоба авторлары еліміздің ақпараттық кеңістігінде мемлекеттік тілде жиі кездесетін қателіктерді анықтады, жіктеді және талдады.

Нәтижесінде қазақ тіліндегі сөздерді дұрыс пайдаланбаудың нақты мысалдары бар, сондай-ақ жалпы орфографиялық, пунктуациялық және стилистикалық қателер сөздігі жасалды. Онда сөздер мен сөйлемдердің дұрыс нұсқасын қолдану бойынша ұсыныстар берілген.

Отандық БАҚ-тарға арналған қазақ тіліндегі сөздікті жасау идеясының авторыь- президент әкімшілігі басшысының бірінші орынбасары Дәурен Абаев. Жоба жетекшісі - ҚР ҰҒА академигі, филология ғылымдарының докторы, профессор Шерубай Құрманбайұлы.

"Соңғы кезде қазақша баспасөз бен теле-радио арналар тілінде әртүрлі қателердің белең алғаны туралы жиі айтылып жүр. Уақыт өткен сайын мұндай қателер күнделікті қолданысқа еніп кетуі мүмкін. Одан ана тіліміздің табиғаты бұзылып, сауаттылық деңгейінің төмендеуі ықтимал. Сондықтан біз осы мәселені шешу үшін беделді ғалымдар мен тіл мамандарын жинап, осы сөздікті жасап шығардық. Сөздікте жиі кездесетін екі мыңнан астам қате қолданыс жинақталған. Олар жан-жақты түсіндіріліп, дұрыс нұсқасы көрсетілген. Негізінен стильдік және емлелік қателер, калька атаулар, жасанды сөз тіркестері, яғни жүйелі қателер іріктелген", - дейді Дәурен Абаев.

Абаевтың айтуынша, бұл сөздікті әзірлеу үшін тіл мамандары бірнеше ай бойы еңбек еткен.

Сөздік бірінші кезекте қазақ тіліндегі БАҚ редакторларына, сондай-ақ қазақ тілінде сауатты жазуға тырысатын қалың бұқараға тұрақты пайдалану үшін ұсынылады.

Сөздік Қазақстан Тәуелсіздігінің 30 жылдық мерейтойын мерекелеу шеңберінде ұсынылған және Қазақстан халқының Тілдері күніне орайластырылған. Шара Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі «Медиа Дамыту қоры» Корпоративтік қорымен бірлесіп ұйымдастырылды.

Президент әкімшілігі тілді амытуға арналған басқа да жобаларды жақында таныстырмақ.

Бүгін  «Қазмедиа орталығы» ғимаратында «Сөзтүзер. Қате қолданыстар сөздігінің» тұсаукесері өтті.

 «Сөзтүзер. Қате қолданыстар сөздігі» отандық БАҚ материалдарының мониторингі негізінде білікті лингвистердің, тәжірибелі журналистер мен кәсіби редакторлардың қатысуымен әзірленді. Жоба авторлары еліміздің ақпараттық кеңістігінде мемлекеттік тілде жиі кездесетін қателіктерді анықтады, жіктеді және талдады.

Нәтижесінде қазақ тіліндегі сөздерді дұрыс пайдаланбаудың нақты мысалдары бар, сондай-ақ жалпы орфографиялық, пунктуациялық және стилистикалық қателер сөздігі жасалды. Онда сөздер мен сөйлемдердің дұрыс нұсқасын қолдану бойынша ұсыныстар берілген.

Отандық БАҚ-тарға арналған қазақ тіліндегі сөздікті жасау идеясының авторыь- президент әкімшілігі басшысының бірінші орынбасары Дәурен Абаев. Жоба жетекшісі - ҚР ҰҒА академигі, филология ғылымдарының докторы, профессор Шерубай Құрманбайұлы.

"Соңғы кезде қазақша баспасөз бен теле-радио арналар тілінде әртүрлі қателердің белең алғаны туралы жиі айтылып жүр. Уақыт өткен сайын мұндай қателер күнделікті қолданысқа еніп кетуі мүмкін. Одан ана тіліміздің табиғаты бұзылып, сауаттылық деңгейінің төмендеуі ықтимал. Сондықтан біз осы мәселені шешу үшін беделді ғалымдар мен тіл мамандарын жинап, осы сөздікті жасап шығардық. Сөздікте жиі кездесетін екі мыңнан астам қате қолданыс жинақталған. Олар жан-жақты түсіндіріліп, дұрыс нұсқасы көрсетілген. Негізінен стильдік және емлелік қателер, калька атаулар, жасанды сөз тіркестері, яғни жүйелі қателер іріктелген", - дейді Дәурен Абаев.

Абаевтың айтуынша, бұл сөздікті әзірлеу үшін тіл мамандары бірнеше ай бойы еңбек еткен.

Сөздік бірінші кезекте қазақ тіліндегі БАҚ редакторларына, сондай-ақ қазақ тілінде сауатты жазуға тырысатын қалың бұқараға тұрақты пайдалану үшін ұсынылады.

Сөздік Қазақстан Тәуелсіздігінің 30 жылдық мерейтойын мерекелеу шеңберінде ұсынылған және Қазақстан халқының Тілдері күніне орайластырылған. Шара Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі «Медиа Дамыту қоры» Корпоративтік қорымен бірлесіп ұйымдастырылды.

Президент әкімшілігі тілді амытуға арналған басқа да жобаларды жақында таныстырмақ.

 

Байланысты жаналықтар

Президент ақбөкендерді атуға тыйым салынатынын мәлімдеді

16.04.2024

Тоқаев Үкіметке ірі іс-шараларды өткізбеу жөнінде тапсырма берді

16.04.2024

Президент Солтүстік Қазақстан облысына жұмыс сапарымен барды

16.04.2024

Тоқаев пен Пашинян кеңейтілген құрамда келіссөз жүргізді

15.04.2024

Президент жұртшылық қызу талқылаған заңға қол қойды

15.04.2024

Су тасқынының келесі толқынына дайындық: Бектенов Оралға барды

15.04.2024
MalimBlocks
Президент ақбөкендерді атуға тыйым салынатынын мәлімдеді

Бұл туралы Тоқаев Қостанай ауданының тұрғындарымен кездесуінде айтты.

Тоқаев Үкіметке ірі іс-шараларды өткізбеу жөнінде тапсырма берді

Дүниежүзілік көшпенділер ойындарына жұмсалатын шығын қысқарады.

Президент Солтүстік Қазақстан облысына жұмыс сапарымен барды

Өңір әкімінің айтуынша, алты ауданда төтенше жағдай жарияланған.

Тоқаев пен Пашинян кеңейтілген құрамда келіссөз жүргізді

Қасым-Жомарт Тоқаев Ереванға сапармен келуге шақырғаны және қонақжайлық көрсеткені үшін Никол Пашинянға алғыс айтты.

Президент жұртшылық қызу талқылаған заңға қол қойды

Тоқаев 2023 жылғы 1 қыркүйектегі Қазақстан халқына арнаған Жолдауында әйелдер мен балаларға қатысты зорлық-зомбылық үшін жазаны қатаңдатуды тапсырған болатын.

Су тасқынының келесі толқынына дайындық: Бектенов Оралға барды

Жайық өзенінің жағалауын нығайту және бөгет құрылыстарын салу жұмыстарының барысын тексерді.