Жұмбақ ақын Жұмекен Нәжімеденов

Қазақтың біртуар ақыны Жұмекен Сабырұлы Нәжімеденов  1935 жылы 28 қарашада Атырау облысы, Құрманғазы ауданы, Қошалақ құмының Ашақ деген жерінде дүниеге келді. 

1954 жылы Нұржау кеңесіне қарасты Ленин атындағы орта мектепті бітіргеннен кейін 1954-55 жылдары «Жас қайрат» сегізжылдық мектебінде қазақ тілі мен әдебиетінен сабақ берді. 1955-56 жылдары Қарағандыдағы №33/34 шахтада комбайнердің көмекшісі болып істеді. 1956-59 жылдары Құрманғазы атындағы Алматы консерваториясының халық аспаптар бөлімінде дәріс алды. «Жазушы» баспасында (1959-65) кіші редактор, «Лениншіл жас» газетінің әдебиет және өнер бөлімінің меңгерушісі (1965-66), Қазақстан Жазушылар Одағында әдеби кеңесші (1966-71) болып қызмет атқарды. 

1971-73 жылдары Мәскеудегі М.Горький атындағы Әдебиет институты жанындағы Жоғарғы әдеби курсты бітірді. 1974-78 жылдары Қазақ мемлекеттік кітап саудасы жөніндегі комитетінде редактор, 1978-83 жылдары  «Мектеп» баспасының тарих және география бөлімінің меңгерушісі болып қызмет істеді.

Тұңғыш өлеңдер жинағы «Балауса» атпен 1961 жылы жарық көрді. Содан бергі уақыт ішінде ақынның «Сыбызғы сыры» (1962), «Өз көзімнен» (1964), «Жоқ, ұмытуға болмайды!» (1965),  «Жарық пен жылу» (1966), «Күй кітабы» (1967), «Мезгіл әуендері» (1968), «Ұлым,саған айтам» (1970), «Қызғалдақ жайлы баллада» (1971), «Мен туған күн» (1972), «Жеті бояу» (1979), «Шуақ (1980), «Ашық аспан» (1981), «Темірқазық» (1982), «Қыран қия» (1984), «Менің топырағым» (1985), «Ұрпағым, саған айтам» (1988), «Мен тамырмын» (2001), «Қасірет пен қайсарлық» (2001), «Жаңғырық» (2003), «Менің Қазақстаным» (2008) атты өлеңдер мен поэмалар жинақтары жарық көрді. Үш томдық өлеңдер мен дастандар жинағы 1996-1997 жж. , екі томдық өлеңдер жинағы 2005 ж.жарық көрді. 2010 жылы XX ғасырдағы қазақ әдебиетінің озық үлгілі классикалық шығармаларының «Алтын қалам» сериясы бойынша өлеңдер мен поэмалар жинағы жарыққа шықты. 2012 жылы Ж.Нәжімеденовтың жеті томдық толық шығармалар жинағы «Қазығұрт» баспасынан жарық көрді. 

Қаламгер проза жанрында да қажырлы еңбек етті. Оның қаламынан «Ақ шағыл» (1973), «Кішкентай» (1975), «»Даңқ мен дақпырт» (1977) атты романдар жарық көрді. Ақынның әңгімелері мен повестері, хикаяттары мен сын мақалалары топтастырылып, 2005 жылы «Аспан шақырады» деген атпен басылып шықты. 

Ж. Нәжімеденов асқан күйші болатын. Оның «Күй кітабы» атты шығармасының негізінде 2006 жылы аудио-кітап жарыққа шықты. Аудиокітапта ақынның күй құдіретін түсіндірген өлеңдері және өнер қайраткерлерінің орындаған туындылары қатар өріліп, тыңдарманына тарту етілген. 

2002 жылы Атырау ақын-жазушыларының кітапханасы сериясымен «Жұмекен» атты жинақ басылып шықты. 2005 жылы «Менің Қазақстаным» (2005) атты кітап қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде жарық көрді. 

Ж.Нәжімеденов аударма саласында Сағдидың «Бустан» дастанын, Түрік ақындарының өлеңдерін, А.Блоктың «Зауал» дастанын, М.Лермонтов пен В.Маяковскийдің көптеген өлеңдерін, А.Вознесенскийдің шығармалар жинағын қазақ тіліне аударды. 

Ақын 1963 жылы Мәскеуде өткен жас жазушылардың IV конференциясына делегат болып қатысты. 1967 жылы Ұлы Отан соғысындағы қасіретті жырлаған «Жоқ, ұмытуға болмайды!» деген дастандар жинағы үшін Қазақстан Ленин комсомолы сыйлығының лауреаты атанды. Ж.Нәжімеденов Атырау облысының Құрметті азаматы. Қазақстан Республикасы Әнұраны сөзінің авторы. 

2010 жылы «Менің Қазақстаным» атты өлеңдер мен дастандар жинағы үшін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлығын иеленді. 

Ақынның туған ауданында бір ауыл және орта мектеп оның есімімен аталады. Ол туралы «Жұмекен» атты деректі фильм және М.Азбанбаевтың «Менің Қазақстаным - Жұмекен» атты зерттеу кітабы жарық көрді. Ақын шығармашылығы туралы Қ.Юсуповтың «Ж.Нәжімеденовтің ақындығы» деген монографиясы басылды. 

2006 жылы ақынның өмірі және шығармашылық жолы туралы «Жұмекеннің жүрегі» деген естелік кітап жарық көрді.