Борис Джонсон Дональд Трампқа Украина мен Ресейді татуластыру туралы ұсыныс айтты

Борис Джонсон 2022 жылдың 24 ақпанында Ресейдің шабуылынан кейін Украинаға қолдау білдірді.  Ол премьер-министр қызметінен кетсе де өзі туралы түрлі пікір қалыптасқанына қарамастан Украинада құрметке ие. Джонсон премьер-министр кезінде де, отставкаға кеткен соң да Киевке бірнеше рет келді. Украиндар оның есімін Зеленскийдің бастамасымен Киевтегі батырлар аллеясына жазған. 

Осы аптада Джонсон Трамппен АҚШ республикалық партиясының съезінде кездесті. Экс-премьер Трамп президент болып сайланған жағдайда Украинаны қолдайтынын ашық айтты.

Ұлыбританияның бұрынғы премьер-министрі Пенсильваниядағы қастандық кезінде Трамп шынайы мінез көрсетті деп санайды. Онымен жеке сөйлескеннен кейін Джонсон "Украинаны құтқаруға, бейбітшілік орнатуға және қақтығыстың жойқын таралуын тоқтатуға күші мен батылдығы бар екеніне бұрынғыдан да қатты сенімді" деп жазды. 

"Трамп егер Путинді тоқтатпаса ол Польша мен Балтық жағалауы елдеріне біртіндеп ауыз сала бастайды. Соның салдары АҚШ әлемдік көшбасшы рөлінен кетіп немесе әлемдік тәртіпті қалпына келтіру үшін триллиондаған доллар төлеуге мәжбүр болмақ. Немесе "жас америкалықтарды шетелге өлімге жіберу" таңдауына тап болады. Украиндар соғыста жеңе алатынын және жеңетінін көрсетті. Олардың батырлығы керемет. Бірақ соғыс тым ұзаққа созылады және оның бағасы қымбатқа түседі. Оның ішінде адам өмірі, экономикалық шығын және тұрақсыздық бар", - деп жазады Джонсон.

Сонымен бірге ол ХХІ ғасырдың алғашқы ширегінің соңы үлкен қиындық кезеңінде тұрғанын атады. 

"ХХІ ғасырдың бірінші ширегінің соңында әлем үлкен тоғысуда тұр: Таяу Шығыста Израиль мен Иран проксиі арасында жан түршігерлік ықтимал қақтығыстар орын алуда. Оңтүстік Қытай теңізінде Тайвань үшін, ал біздің Еуропада — соңғы 80 жылдағы ең қанды және қорқынышты соғыс жүріп жатыр. Путин Кеңес Одағының ыдырауын ХХ ғасырдағы ең үлкен апат деп санайтынын және оны қалпына келтіргісі келетінін айтты. Ол тек Грузиямен ғана емес, бүкіл ресейлік "жақын шетелдермен" айналысады", - деді Джонсон. 

Саяси мансабында Борис Джонсон Ресейге әртүрлі көзқарасын білдірген. Бірақ премьер-министр болғаннан кейін ол Мәскеуге қатысты өте қатал ұстанымда болды және Украинаны қолдай бастаған. 

Ол басқарған үкімет АҚШ президенті Дональд Трамптың Киевке берген американдық "Джавелиндерімен" бірге Украина армиясының Ресейдің шабуылын тойтару үшін сәтті пайдаланған NLAW танкке қарсы кешендерін берді. Сондай-ақ, Джонсонның тұсында Ұлыбритания Украинаға батыстық танктерді берген алғашқы ел болды. 

Джонсон жазғандай, НАТО-ның Украинадағы сәтсіздігі әлемге одақтың өз мүшелерін қорғай алмайтынын көрсетеді. Бұл Шығыс Еуропада тұрақсыздыққа әкеледі. Онда Путин Рональд Рейганның барлық жетістіктерін бұзып, қырғи қабақ соғыс аяқталғаннан кейін қалыптасқан тәртіпті жояды. Қытай Тайваньды басып алады, ал Хезболла Израильге шабуыл жасайды. Бұрын Украина туралы басқа республикашылдар не айтса да, мен Трамптың шындықты түсінетініне сенемін.  Украинаның жеңілісі Американың үлкен жеңілісі болады", — дейді Джонсон. 
Джонсон жоспары қандай? 

Бірінші қадам - Батыстың көмегін арттыру және Украинаны нығайту болып отыр. 

"Соңғы екі жыл ішінде біз украиндықтарға қаражат бермей, тек жеңіс тіледік", - деп атап өтті бұрынғы премьер.

Джонсон Трамп алдымен Украинаға Ресей аэродромдарына американдық зымырандармен және басқа қару-жарақпен соққы беруге рұқсат беруі керек деп санайды. 

"Қазіргі уақытта ресейліктер украиналық позицияларға айтарлықтай зиян келтіру үшін жоспарлаушы әуе бомбаларын пайдаланады. Бірақ украиндар жауап бере алмайды, өйткені АҚШ оларға atacms-ті ресейлік аэродромдарды жеңу үшін пайдалануға рұқсат бермейді. Ал Ұлыбритания оларға Storm Shadow зымырандарын пайдалануға рұқсат етпейді. Трамп өзіне тән табиғи нәрсені жасай алар еді. Бюрократиялық кідірістерді тоқтату, украиндарға қажетті рұқсаттар беру", - делі Джонсон. 

"Содан кейін Путинге мәміле ұсынуға болады. Содан кейін Путин кем дегенде 2022 жылы басып кіргенге дейінгі шекараларға оралуға тура келеді. Ал болашақ қақтығыстар мен белгісіздіктерді болдырмау үшін Украинаның қалған бөлігін [Путин] ЕО мен НАТО-да өз тағдырын таңдай алатын және мүмкіндігінше тезірек қосыла алатын еркін ел ретінде тануы керек", - деді Джонсон. 

Соғыс аяқталғаннан кейін украин әскерлерінің бір бөлігі Еуропада орналасады. Онда ол Ресейдің ықтимал агрессиясын болдырмау үшін сол жерде орналасқан 70 000 АҚШ әскери қызметкерін алмастырады.

"Бұл Трампқа "ақшаны үнемдеуге, американдық әскерилерді үйге қайтаруға және еуропалықтарды өз қорғанысы үшін көбірек жұмыс істеуге мәжбүр етуге мүмкіндік береді. Бұл оның негізгі мақсаттарының бірі. Ресей оның орнына не алады? Менің ойымша, Путинмен жұмыс істей алатын ынталандыратын ұсыныстар бар" - дейді Джонсон. 

"Ол, әрине, "арнайы әскери операция" немесе шапқыншылық сәтті болды және Украинаны деназификациялады деп мәлімдей алады" деген Джонсон  Украинаның орыс тілді тұрғындары үшін арнайы қорғаныс шаралары тағайындалуы мүмкін екенін атап өтті. 

"Украинаның жеңілісі Америка мен бүкіл әлем үшін үлкен ұзақ мерзімді шығынға айналады. Екінші жағынан, Украинаның дұрыс көзқарастағы жеңісі, парадоксальды түрде, Ресеймен жаңа және әлдеқайда жақсы қарым-қатынасқа жол ашуы мүмкін. Бұл Америка үшін де, әлем үшін де үлкен жеңіс болар еді, Трамптың Украина демократиясының мүддесі үшін шешуші әскери араласу бойынша тәжірибесі бар. Егер ол осы жылдың соңында билікке қайта оралса, Трамптың өзінен бұрынғы мұрасын түзетіп қана қоймай, әлемді алға жылжытуға үлкен мүмкіндігі бар", — дейді экс-премьер.

Украинаның ВВС қызметі атап өткендей, көптеген адамдар оның бағанын оқығаннан кейін әлемдік саясаттағы Украинаның ең үлкен достарының бірі болып саналатын Борис Джонсон ел ішінде бұрынғыдай танымал болмайды деп болжайды.

"Джонсон украиндықтарға "осы соғыста қорғаған ең бастысы — аумақтық тұтастық пен бірегейлікті ұмытуды" ұсынады", - деп жазды "Еуропалық ынтымақтастық" партиясының халық депутаты Владимир Вятрович.

"Украиндар тістеріне дейін қаруланған. Олар ЕО мен НАТО-ға мүше болып, американдықтардың орнына Еуропаны қорғайды. Ол үшін олар Қырым мен Донбассты беріп, Путин "халыққа" деназификация жасағаны туралы есеп бере алатындай етіп "орыс тілділерді" қорғайды", — деп жазды оның партиялық серіктесі Николай Князьицкий Джонсонның мақаласын "ақылсыз адамның адасуы"деп атады.

"Бір қызығы, мұндай нәрселерді Черчилльге тәнті болған және тіпті бірнеше жыл бұрын оның өмірбаянын жариялаған саясаткер жазған. Сонымен, Екінші дүниежүзілік соғыстың ең көрнекті британдық премьер-министрі егер сіз соғыс пен масқара арасындағы масқараны таңдасаңыз, онда масқара да, Соғыс та болады", - деді Ирина Геращенко.

Владимир Зеленскийдің өзі де, оның айналасындағылар да Джонсонның пікірлері туралы әлі түсініктеме берген жоқ. 

Украинаның әскери-саяси шолушысы Александр Коваленконың пікірінше, Украинаны президент Трамптың қолдауы қазіргі демократ Джо Байден басқарған кезінен әлдеқайда маңызды болуы мүмкін.

Өткен жұмада Украина президенті Владимир Зеленский Ресейдің Украинаға толық басып кіруінен кейін алғаш рет Дональд Трамппен сөйлесті. Кейін қос тарап әңгіменің қалай өткеніне риза екенін айтқан. 

Трамп бұл "өте жақсы сөйлесу" екенін және Мәскеу мен Киев арасында бейбіт келісім жасасу үшін жұмыс істейтінін айтты. Жеке әңгімені талқылау үшін анонимділікті сұраған Зеленскийге жақын Politico басылымының дереккөзі оның "өте жақсы" өткенін және Трамп Ақ үйді қайтадан басып алса, "Украина үшін әділ бейбітшілікке қол жеткізуге" уәде бергенін айтылды. 

Ресей тарапы бұған қатысты пікір білдіріп, РБК басылымында жария болды. Олардың сөзінше, Ресей Украинадан нақты қадамдар күтетінін айтқан. 

"Әрине, мұндай диалогтардың маңызы зор. Бұл соңғы украин қалғанша соғысқаннан гөрі екі жаққа да тиімді", - деді РФ президентінің баспасөз хатшысы Дмитрий Песков.

Фото: ВВС 

Материал ВВС материалы негізінде аударылды