Назарбаевтың қызының байлығын Швейцария прокуратурасы тексеріп жатыр

Женева прокуратурасы экс-президент Нұрсұлтан Назарбаевтың қызы Динара Құлыбаеваның 2019–2020 жылдары Швейцарияда жасаған жылжымайтын мүлік келісім-шарттарын тексеріп жатыр. Қазіргі уақытта қылмыстық іс бойынша тергеу басталған. Құлыбаеваның адвокаты барлық ақшаның «таза» екенін мәлімдеді, деп хабарлайды Orda.kz.

Швейцариялық Le Temps басылымы жазғандай, Назарбаевтың қызы Женевада жалпы құны 126 миллион франк (қазіргі курс бойынша 69 миллиард 724 миллион теңге) болатын үш жылжымайтын мүлік сатып алған. Қазір Женева прокуратурасы осы ақшаның қайдан келгенін анықтап жатыр. Швейцариялық REYL Intesa Sanpaolo банкі бұл қаражаттың шығу тегіне күмәнданады.

«Динара Құлыбаева әдемі жылжымайтын мүлікті ұнатады. 56 жастағы бұрынғы Қазақстан президентінің қызы 2009 жылы Женева кантонында 74,7 миллион франкқа (рекордтық сома) сәнді резиденция сатып алған. 10 жылдан кейін Швейцарияда тұруға рұқсат алған соң, ол 126 миллион франкқа басқа жылжымайтын мүлік келісімдерін жасады», – деп жазды Le Temps.

Құлыбаева Швейцарияда сатып алған жылжымайтын мүліктердің бірі — 1666 жылы Савойя герцогы Карло-Эммануил II үшін салынған Бельрив сарайы. Келісім 2022 жылы жасалған, сарайдың құны 106 миллион франк (58,6 миллиард теңге) болды. 2023 жылдан бастап Бельрив мәдени мұра объектісі ретінде бірінші дәрежелі маңызға ие болды. Сараймен бірге Динара Құлыбаева 44 миллион франкқа Женева көлі жағасындағы көрші жер учаскесін сатып алды, қазіргі уақытта сол жерде оның Montes Alti қайырымдылық қорының штаб-пәтері орналасқан.

Жалпы алғанда, 2019 жылдың тамызынан 2020 жылдың шілдесіне дейін Құлыбаева Женева маңында 62 мың шаршы метр элиталық жылжымайтын мүлік сатып алған. Алғашында бұл іс Швейцария билігіне күдік тудырмаған. Алайда қазір жағдай өзгерді. Женева прокуратурасы швейцариялық журналистерге қылмыстық іс бойынша тергеу жүргізіп жатқанын растады, бірақ тергеудің мән-жайын, күдіктілердің есімдерін және нақты сомаларды айтпады.

Динара Құлыбаеваның адвокаты Жан-Кристоф Ок өзінің клиенті прокуратураға «толық ақпарат» бергенін мәлімдеді. Заңгердің айтуынша, Құлыбаева жүргізіп жатқан Бельрив сарайын қалпына келтіру жұмыстары – бұл Швейцарияның мәдени мұрасын сақтау бойынша ауқымды жоба. Құлыбаева сатып алған жылжымайтын мүліктердің ақшасы бірнеше рет швейцариялық банктер мен бақылаушы органдардың, соның ішінде Қазақстан мен Лондонның тексеруінен өткен, деді адвокат.

REYL Intesa Sanpaolo банкі толық түсініктеме берген жоқ, тек құқық қорғау органдарымен тұрақты ынтымақтастық туралы стандартты мәлімдеме жасады.

Динара Құлыбаеваға қатысты Швейцария прокуратурасы қазір ешқандай айып тақпаған. Бірақ Le Temps журналистері тергеудің кейбір жай-жапсарын білген.

«Біздің ақпаратқа сәйкес, қылмыстық іс шамамен 150 миллион франк көлеміндегі соманы қамтиды, бұл ақша Динара Құлыбаеваның жеке шотынан REYL Intesa Sanpaolo банкіне Женевада аударылған. Бұл аударым тікелей немесе жанама түрде Қазақстан банкі арқылы жүргізілген», – деп хабарлады Le Temps.

Швейцарияның қаржылық мониторинг департаменті «тәуекелді елдермен» және саяси байланыстары бар тұлғалармен жасалған келісімдерге ерекше назар аударады. Динара Құлыбаеваның жылжымайтын мүлік сатып алуы осы екі критерийге де сәйкес келеді. Тергеу қанша уақыттан бері жүріп жатқаны белгісіз.

2010 жылы Швейцария прокуратурасы Назарбаевтың қызының күйеу баласы Тимур Құлыбаевқа (Қазақстанның екінші бай олигархы) назар аударған, бірақ үш жылдан кейін оның ісі бойынша тергеуді тоқтатқан.

Динара Құлыбаева Швейцарияда элиталық жылжымайтын мүлікке ие екені – бүгінгі жаңалық емес: бұл келісім туралы 2022 жылы көп айтылды. Назарбаевтың қызы өзінің сатып алғандарын жасырмаған. Оның үстіне, қымбат сарай мен Женевадағы үйлерді сатып алуы Құлыбаевтардың табыстарын заңдастырудың бір бөлігі ретінде қаралды. Бірақ қазіргі уақытта Швейцария прокуратурасының осы келісімдерге қатысты шынымен де Динара Құлыбаева өзінің танымал сарайына төлеген ақшаның шығу тегі заңды ма деген сұрақтары туындап отыр, бұл сұрақтарға жауап алу қажеттігін көрсетеді.

Қазақстан билігі соңғы бір жарым-екі жылда Тимур Құлыбаевқа активтерді қайтару бойынша ерекше назар аударып отыр. Жақында олигарх пен мемлекет арасында миллиард долларлық мәміле болуы мүмкін екені хабарланды. Ал дәл осы уақытта Швейцарияда Динара Құлыбаева сарайына қатысты тергеу басталды. Бұл кездейсоқтық па? Немесе бұл оқиғада Қазақстанның ықпалы болуы мүмкін бе?

Соңғы уақытта Тимур Құлыбаев пен оның жұбайы жаңа активтерді сатып алғаннан гөрі, бұрынғыларынан арылуға көбірек мән беріп келеді. Өткен жылы олигарх Лондонда 35 миллион фунт стерлингке сарайын сатты.

Фото ашық дереккөзден алынды