KGIR-2023: Тұрақты өңірлік өсуге инвестициалар

Қазіргі уақытта Орталық Азия аймағының экономикалық жүйесі дамудың жаңа деңгейіне көтерілуде. 2022 жылдың соңында ЮНКТАД тікелей шетелдік инвестициялардың жаһандық төмендеуін 12%-ға тіркеген есебін жариялады. Бұл ретте Орталық Азияға таза ТШИ ағыны 39%-ға өсіп, 10 млрд долларды құрады, оның 61%-ы Қазақстаннан келген. Бұл біздің елге өндіріс орындарын ашуға инвесторлардың назарын аударып келе жатқанын аңғартады.
KGIR панельдік сессияларында өңірлік даму призмасы арқылы төрт негізгі тақырып талқыланады: озық технологияларға инвестиция, өңірлік кластерлерді дамыту, көлік-логистикалық әлеует және азық-түлік қауіпсіздігі.
Бұл — инновациялық өндірістерді дамытуға және аймақтардың тұрақтылығын нығайтуға үлес қосады. Әлемдік экономикалардың жартысынан көбі қазірдің өзінде кластерлік тәсілді енгізіп, ЖІӨ-нің айтарлықтай өсуіне қол жеткізді. Қазақстан үшін жоғары өңделген өнімге бағытталған кластерлерді құру және өз ресурстарын барынша пайдалану экономикалық өзін-өзі қамтамасыз етуді және экономикалық әралуандылықты қамтамасыз ете алады.
Сонымен қатар, су тапшылығы, климаттың өзгеруі және металл тұтынудың артуы сияқты маңызды жаһандық проблемалар талқыланады. Жаһандық жылыну құрғақшылықтың өсуіне әкелуі мүмкін, бұл аймақтардың экономикалық тұрақтылығына қауіп төндіреді. Осыған байланысты алдыңғы қатарлы технологиялар мен инновацияларға инвестициялау осы қиындықтармен күресудің негізгі шешімі бола алады.
Панельдік талқылауларда көтерілетін тағы бір қызықты тақырып – Қазақстанның транзиттік әлеуеті. Шақырылған сарапшылар көлік логистикасының ішкі жалпы өнімді ұлғайту үшін қандай мүмкіндіктер беретінін және Қазақстанның географиялық орналасуына байланысты транзиттік әлеуеті зор екенін ескерсек, Қазақстанның қандай қиындықтары бар екенін талқылайды. Дегенмен, геосаяси ортадағы өзгерістер мен халықаралық саудадағы трансформациялар сияқты қиындықтар бар және Қазақстан осы уақытты ағымдағы жағдайды тиімді пайдалану үшін пайдалануы керек.