«Қазақстанның тағы бір астанасы»: Шенеуніктер Дубайдан жаппай сарайлар сатып алып жатыр

Дүние жүзінен жүзден астам БАҚ қатысқан жаңа жаһандық тергеу 2022 жылға қарай үкіметтермен, мемлекеттік корпорациялармен және қылмыспен байланысты мыңдаған адам Дубайдағы жылжымайтын мүлікке ақша салғанын растады, деп хабарлайды Malim.kz.

#DubaiUnlocked жаһандық тергеуіне қатысқан «Власть» сайты «Дубай: Қазақстанның тағы бір астанасы» жобасында Әмірліктердің ең ірі қаласында ондаған жылжымайтын мүлікке иелік ететін бұрынғы және қазіргі шенеуніктердің және олардың туыстары бар екенін жазады. Қазақстанда шенеуніктердің және олардың туыстарының кірістері мен мүлкі туралы декларациялар әлі жария болған жоқ, дегенмен бұл ақпарат азаматтар үшін бұрыннан ашық болуы керек екенін айтады.

«Дубай. Қазақстанның басқа астанасы» жобасы - Ұйымдасқан қылмыс пен сыбайлас жемқорлықты есепке алу жобасы (OCCRP) мен Норвегияның E24 ұйымы үйлестіретін жаһандық тергеудің бір бөлігі. Олар Дубайдағы миллионға жуық меншік иелері туралы ақпаратты жинақтай алатын C4ADS ұйымынан алынған деректерді пайдаланған.

Ал 2020 және 2022 жылдардағы меншік иелері туралы деректер тергеушілерге қолжетімді болған.

Әлемдік зерттеуші журналистер тапқан мүлік иелерінің арасында ірі саясаткерлер, мафия мүшелері, есірткі сатушылар және басқа да қылмыскерлер бар, олардың көпшілігі іздеуде жүрген көрінеді.

«Власть» журналистері бірнеше ай бойы қазақстандық меншік иелері туралы ақпаратты тексеріп, нәтижесінде Дубайдағы виллалар мен пәтерлердің қожайындары туралы ақпаратты жинаған. Олардың қатарында бұрынғы президенттің әйелі, жиені - анасымен, әйелдері мен балалары, Мәжілістің бұрынғы спикері мен Орталық сайлау комиссиясының бұрынғы басшысының отбасы және тағы басқалар бар.

Атап айтқанда, Нұрсұлтан Назарбаевтың әйелі Әсел Құрманбаева, жиені Қайрат Сатыбалды, Дариға Назарбаеваның күйеуі Қайрат Шәріпбаевтың қызы Қорлан Шәріпбаева, бұрынғы Ішкі істер министрі Қалмұханбет Қасымовтың қызы Дина Қасымова, «Қазмұнайгаз» ҰК АҚ экс-басқарма төрағасы Алик Айдарбаевтың ағасы Ержан Айдарбаев, бұрынғы премьер-министр Серік Ахметовтің ұлы Данияр Ахметов, Индустрия және инфрақұрылымды дамыту министрлігі Мемлекеттік қорғаныстық тапсырыс комитетінің экс-төрағасы Мақсат Орыспаевтың ұлы Ілияс Орыспаев, Ішкі істер экс-министрі Ерлан Тұрғымбаевтың ұлы Марлен Тұрғымбаев және басқалары бар.  

Басылым материалды жарияламас бұрын олардың барлығына түсініктеме беру туралы өтініштер жібергенімен, олардың кейбірі ғана жауап берген.

«Власть» бұл адамдардың қаншасы өз мүлкін жариялағанын және қаншасы жария етпегенін және кейбір жағдайларда Дубайда жылжымайтын мүлік сатып алуға жұмсалған қаражаттың қайдан келгенін білмейді.

Әрине, шетелде мүлікке иелік етуде заңсыз ештеңе болмаса да, шенеуніктердің және олардың туыстарының Дубайда пәтерлері мен виллалары болған жағдайда, мұндай ақпарат ашық болуы керек.

Бұл ретте жобаның Дубайдағы, сондай-ақ Әмірліктердегі қазақстандықтар арасында танымал басқа қалалардағы, атап айтқанда, Абу-Дабидегі жылжымайтын мүлік иелері туралы барлық дерекке қол жеткізу мүмкіндігі жоқ.

Фото: sportishka.com