Алматыда Қазақстан-Қытай Халықаралық симпозиумы өтіп жатыр

Алматыда «Орталық Азиядағы жер сілкінісін болжау, сейсмикалық қауіпсіздік пен қатерді бағалау» тақырыбында XI Қазақстан-Қытай Халықаралық симпозиумы өтуде. Оған Қырғызстан, Тәжікстан, Өзбекстан, Қытай және Ресей елінің сейсмолог ғалымдары қатысып жатыр.

Бұл жиында сейсмикалық қауіпті аймақтарды кешенді бақылау, сейсмикалық қауіпті бағалау, табиғи және техногендік жер сілкіністерінен болатын залалды азайту әдістері мен технологияларды енгізу және жер сілкінісіне төзімді құрылыс тәжірибелері талқылануда.

-Бұл Симпозиум үш тақырып аясында өтеді: Сілкініс қаупін анықтау, қатты желден болатын сілкініс пен жер сілкіністерін болжаудың ғылыми негіздері. Енді көршілес елдерден келген сейсмолог мамандары өздерінің методикалалық-әдістемелік негіздерін, оны іске асыру жолдарын айтады. Өздеріңіз білесіздер Түркияда болған жер сілкінісі кезінде қаншама адам опат болды. Сол жағдайды еліміздің сейсмолог мамандары сейсмологиялық үрдістерін әлі талқылау үстінде. Жер сілкінісі қаупін анықтау мәселесі бойынша қазір өзіміздің сейсмолог мамандар ғылыми бағдарламалары бойынша жер сілкінісі болады-ау деген қауіпті аймақтардың карталарын жасады. Жалпы сейсмология саласының міндеті — қай жерде қандай сілкініс болады соны анықтап беру. Ал құрылысты қалай, қандай материалдардан салу керек екені құрылыс компанияларының және соған жауапты мекемелердің құзырында,-дейді Қазақстандағы сейсмология институты директорының ғылыми ісі жөніндегі орынбасары Нұрсәрсен Өзбеков.

Ол Қазақстан-Қытай ынтымақтастық аясында бірлескен ғылыми жобалар сәтті жүзеге асырылып келе жатқанын айтады. Сөзінше, қытайлық, ресейлік ғалымдардың қатысуымен жер қыртысының қазіргі заманғы қозғалыстары зерттелмек.

-Мұндай зерттеулер ШҰАА, Қырғызстан және Қазақстан ұйымдарының қатысуымен Тянь-Шань тау жүйесін сейсмикалық аудандастырудың детерминистік картасын әзірлеу және сейсмикалық қауіп пен қатерді бағалау үшін маңызды. Аталған шараның өзектілігін ескере отырып, Халықаралық симпозиум аясында тәжірибелік ынтымақтастық орнатуға көңіл бөлудеміз,-дейді.

Орталық Азияда жер сілкіністерін анықтау институтының директоры Болат Молдабеков (Қырғыз елінің ғалымы - ред.) сейсмикалық жағдайды алдын ала ескертетін және жер сілкінісі кезінде жарық, газ, лифтты автоматты түрде айырып тастайтын арнайы система ойлап тапқандарын айтады.

-Бұл жүйе бойынша жақында Ташкентте презентация жасалды. Қазақстандық әріптестерімізбен мұны іске асыру бойынша екі жылдан бері талқылап келеміз. Енді жүзеге асыратын кез келді,-деді Болат Молдабеков.

Симпозиумда Қытай жер сілкінісі әкімшілігі жанындағы Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық ауданының жер сілкінісі жөніндегі агенттігінің директоры Ю Джи Юнь Орталық Азияның сейсмолог мамандарымен бірлесіп сейсмикалық аймақтарды бақылауды күшейтетіндерін айтты.