Путин мен Назарбаев кездесуінің астарында не бар?

Фото: Кремль сайтынан 

14 желтоқсанда Ресей президенті Владимир Путин өзінің Ново-Огареводағы резиденциясында Қазақстанның бұрынғы президенті Нұрсұлтан Назарбаевты қабылдады. Кездесу туралы нақты мәліметтер берілмеген. Orda.kz осы тақырыпқа қатысты бірнеше пікірді жинаған.

Ресейде бұл кездесуге ерекше назар аударған «Свободная пресса» басылымы болды. Басылым үш сарапшымен пікірлескен. Бірінші сарапшы, бұрын Ресей президенті әкімшілігінде қызмет атқарған, қазір өңірлік мәселелер институтының директоры Дмитрий Журавлёв кездесудің мәнін былай түсіндірді:

«Назарбаев Қазақстанға бұрынғы кездің жақсы болғанын (өзі Президент болған уақытты) символикалық түрде еске салғысы келеді. Ал Ресей үшін бұл кездесу оны ұмытпайтынымызды, бағалайтынымызды, қолдайтынымызды және қорғауға дайын екенімізді көрсету», – дейді Журавлёв.

Сондай-ақ, Тәуелсіз мемлекеттер достастығы елдері институтының Орта Азия және Қазақстан бөлімінің жетекшісі Андрей Грозин кездесуді Ресей президентінің Қазақстанға жоғары деңгейдегі ресми сапарынан кейінгі дипломатиялық процесінің жалғасы деп санайды:

«Ново-Огареводағы кездесудің негізгі себебі – Ресейдің бейресми дипломатиясының жалғасы, оны біз Мишустиннің Астанаға бизнес өкілдерімен барған сапарынан бастап байқадық. Одан кейін Путин, содан соң Матвиенко барды», – дейді Грозин.

Ал Ресейдің Қазақстандағы елшілігінің бұрынғы қызметкері, тарихшы Александр Афанасьев бұл кездесуді казах ұлтшылдарына берілген сигнал ретінде түсіндіреді:

«Владимир Владимирович ештеңені жайдан-жай жасамайды. Назарбаевпен кездесуі – Қазақстан билігіне Назарбаевты қолдайтынын көрсету. Сонымен бірге, бұл ұлтшылдарға, әсіресе, ұлы жүзге берілген сигнал. Бүгінгі тұрақсыз жағдай мен Украина тағдырын ескере отырып, олар өздерінің қорытындысын жасау керек. Бұл күшті қадам», – дейді ол.

Қазақстанның Мәжіліс депутаты Самат Нұртаза Facebook парақшасында Путин мен Назарбаевтың алдыңғы кездесуінің үш жыл бұрын өткенін еске салды. Оның айтуынша, сол кездесуден кейін бір айдан соң, 2022 жылы қаңтардағы оқиғалар болған:

«Мұндай кездесулер ішкі алаңдаушылық туғызады. Бірден 2021 жылғы желтоқсандағы Санкт-Петербургтегі кездесу есіме түсті, сол кездесуден соң Қаңтар оқиғасы болған еді. Менің ойымша, әр адам өз жұмысымен айналысып, өз қызметіне сай әрекет етуі керек», –деп жазды Нұртаза.

Сондай-ақ, депутат экс-президенттің Путинмен кездесуін түсінбейтінін айтады, өйткені мұндай кездесу басқа елдерде бұрынғы басшылармен сирек болатындығын атап өтті:

«Бұл әдет пе? Әлде бұл әдет пе? Совет одағы кезінен қалған дағды ма? Кремльден мақұлдау алу керек болған шығар? Егер ол жай ғана турист ретінде ұшып барып келсе, ешкім ештеңе айтпайтын болар еді. Бірақ, ол бірден әуежайдан шығып, Ново-Огоревода, Путинмен кездесуге барады. Бұл алаңдатады. Ашық айтқанда, мен ешқандай дағдарыс пен дүрбелеңді қаламаймын», – дейді ол.

Осылайша Нұрсұлтан Назарбаев екі айдан кейін көпшілік алдына шықты. Бұған дейін ол АЭС салу туралы референдум кезінде ғана көрінген еді.