Қазақстан Президентінің Үкіметтің кеңейтілген отырысында қосымша құн салығын (ҚҚС) 12 пайыздан 20 пайызға көтеру керектігі туралы айтқаны қоғамда әртүрлі пікір тудырды. Жақтағандар да, қарсы шыққандар да бар. «Түркістан» газетіне берген пікірінде экономист Андрей Чеботарев мұндай қадамға бұдан ертерек баруымыз керек еді деген пікір айтыпты.
Экономистің пікірінше, ұрпағымыздың ақшасымен қарызданып өмір сүруге болмайды.
– Ең алдымен, бұл шараны бұрынырақта қабылдау керек еді. Коммуникация толықтай сәтсіз болды. Мен 3 жыл бойы салықтарымыз төмен екенін және оларды ерте ме, кеш пе көтеретінін айтумен келемін. Қазіргі және бұрынғы Үкімет бұл мәселелерді көтермеді, бірақ енді бюджет тапшылығының «қара құрдымы» қыспаққа алғанда, басқа таңдау қалмады.
Екіншіден, ставканы соншалықты көтеріп, шегін төмендету не үшін қажет? Бұл жерде логика бар. Әрине, бұл инфляциялық шок тудырады, бірақ ол бір-ақ рет болып, тез арада басылады. Ал егер ставканы кезең-кезеңмен көтерсе және бірнеше жылға созса, жалпы инфляцияның өсімі жоғары болуы мүмкін.
Үшіншіден, кейбір сарапшылар шектеулерді төмендету бизнесті көлеңкеге қашырады деген пікір айтады, дегенмен бұл бизнеске, керісінше көлеңкеден шығуға көмектесуі мүмкін. Өйткені қазір бизнес онсыз да көлеңкеде, бөлшектеу салдарынан мейрамханаларда, дәріханаларда және дүкендерде кассалар бөлек-бөлек екенін көреміз.
Төртіншіден, басқа жол бар ма? Әлбетте бар. Ұлттық қордан ақша алып, қарыздан-қарызға өмір сүре беруге болар еді. Ұлттық қор бізге 10-15 жылға жетеді, мемлекеттік қарыз деңгейі төмен болғандықтан, қарыздар арқылы тағы 10-15 жылға жетуі мүмкін.
Бесіншіден, осы жағдайға жетіп, алдымызда екі-ақ таңдау қалды: бәрі жақсы деп одан әрі өз-өзімізді алдап, тарифтер мен салықтарды ұстап тұрып, ұрпағымыздың ақшасымен, қарызданып өмір сүру. Немесе тарифтер мен салықтарды көтеру. Әрине, мұны бірте-бірте жасап, әлдеқайда ерте бастау жеңіл болар еді.
Алтыншыдан, ешбір елдегі ешбір бизнес салық төлеуді ұнатпайды. Әлемдегі ешбір халық төлеп отырған салығын аз деп есептемейді.Фото: kapital.kz
