Трамптың Украинадағы соғысты тоқтатуға арналған 28 тармақтан тұратын жоспарын Мемлекеттік хатшы Марко Рубионың қатысуымен АҚШ президентінің арнайы елшісі Стив Уиткофф әзірледі, деп хабарлайды Malim.kz. Kazinform-ге сілтеп.
ABC News хабарлауынша, әзірге алдын ала және өзгеруі мүмкін жоспар бейсенбі күні Украина президенті Владимир Зеленскийге таныстырылды.
28 тармақтан тұратын бейбітшілік жоспарында «Украина сенімді қауіпсіздік кепілдігін алады» делінген, деп жазды Financial Times.
1. Украинаның егемендігі расталады.
2. Ресей, Украина және Еуропа арасында бәрін тегіс қамтитын агрессияға қарсы келісім жасалады. Соңғы 30 жылдағы барлық түсініксіздіктер реттелген болып саналады.
3. Ресейдің көршілес елдерге басып кірмейтіні, ал НАТО одан әрі кеңеймейтіні күтіліп отыр.
4. ЖаҺандық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және ынтымақтастық пен болашақ экономикалық даму мүмкіндіктерін кеңейту мақсатында барлық қауіпсіздік мәселелерін шешу және шиеленісті азайтуға жағдай жасау мақсатында Құрама Штаттар делдалдығымен Ресей мен НАТО арасында диалог өткізіледі.
5. Украина сенімді қауіпсіздік кепілдігін алады.
6. Украина Қарулы Күштерінің саны 600 мың адаммен шектеледі.
7. Украина өз конституциясына НАТО-ға кірмейтіні туралы ережені енгізуге келіседі, ал НАТО өз жарғысына Украинаның болашақта одаққа қабылданбайтыны туралы ережені енгізуге келіседі.
8. НАТО Украина аумағына әскерін орналастырмауға келіседі.
9. Еуропалық жойғыш ұшақтар Польшада орналастырылады.
10. АҚШ кепілдігі:
АҚШ кепілдік үшін өтемақы алады.
Егер Украина Ресейге басып кірсе, ол кепілдіктен айырылады.
Егер Ресей Украинаға басып кірсе, шешуші үйлестірілген әскери жауаптан басқа барлық жаһандық санкциялар қалпына келтіріледі, ал жаңа аумақтарды тану және осы келісімнің барлық басқа артықшылықтарының күші жойылады.
Егер Украина Мәскеуге немесе Санкт-Петербургке зымыранды себепсіз ұшырса, қауіпсіздік кепілдігі жарамсыз болып саналады.
11. Украина ЕО мүшелігіне құқылы және бұл мәселе қарастырылып жатқан кезде еуропалық нарыққа қысқа мерзімді жеңілдікпен қол жеткізеді.
12. Украинаны қалпына келтіру бойынша жаһандық қуат пакетіне өзгелерден басқа мыналар кіреді:
a. Технология, деректерді өңдеу орталықтары және жасанды интеллект сияқты жоғары өсімді салаларға инвестиция салу үшін Украинаны дамыту қорын құру.
b. Құрама Штаттар Украинамен бірге Украинаның газ инфрақұрылымын, соның ішінде құбырлар мен қоймаларды бірлесіп қалпына келтіру, дамыту, жаңғырту және пайдалану саласында ынтымақтасады.
c. Қалалар мен тұрғын аудандарды қалпына келтіру, қайта құру және жаңғырту үшін соғыстан қираған аудандарды қалпына келтіру бойынша бірлескен күш-жігер.
d. Инфрақұрылымды дамыту.
e. Пайдалы қазбалар мен табиғи ресурстарды өндіру.
f. Дүниежүзілік банк бұл процестерді жеделдету үшін арнайы қаржыландыру пакетін әзірлейді.
13. Ресей әлемдік экономикаға қайта интеграцияланады:
a. Санкцияларды алып тастау кезең-кезеңімен және жеке тәртіпте талқыланып, келісіледі.
b. Құрама Штаттар энергетика, табиғи ресурстар, инфрақұрылым, жасанды интеллект, деректерді өңдеу орталықтары, Арктикада сирек кездесетін металдарды өндіру жобалары және басқа да өзара тиімді корпоративтік мүмкіндіктер сияқты салаларда өзара даму үшін ұзақ мерзімді экономикалық ынтымақтастық туралы келісім орнатады.
c. Ресей «Үлкен сегіздікке» қайта қосылуға шақырылады.
14. Тоқтау салынған қаражат келесідей пайдаланылады: 100 миллиард долларлық тоқтатылған ресейлік активтер АҚШ бастаған Украинадағы қайта құру және инвестициялық жобаларға инвестицияланады. АҚШ бұл жобадан түсетін пайданың 50%-ын алады. Еуропа Украинаны қайта құруға қолжетімді инвестицияны арттыру үшін 100 млрд доллар қосады. Қалған тоқтатылған ресейлік қаражат белгілі бір салаларда бірлескен жобаларды жүзеге асыратын бөлек АҚШ-Ресей инвестициялық қорына тартылады. Бұл қор қақтығыстың қайта басталуына жол бермеу үшін күшті ынталандыру мақсатында қарым-қатынастарды нығайтуға және ортақ мүдделерді кеңейтуге бағытталған.
15. Осы келісімнің барлық ережелерін ілгерілету және олардың сақталуын қамтамасыз ету үшін АҚШ-Ресей қауіпсіздік жөніндегі бірлескен жұмыс тобы құрылады.
16. Ресей Еуропа мен Украинаға қатысты күш қолданбау саясатын заңмен бекітеді.
17. Құрама Штаттар мен Ресей ядролық қаруды таратпау және оны бақылау туралы шарттардың, соның ішінде СНВ-1 шартының мерзімін ұзартуға келіседі.
18. Украина Ядролық қаруды таратпау туралы шартқа сәйкес ядросыз мемлекет болуға келіседі.
19. Запорожье атом электр станциясы МАГАТЭ бақылауымен іске қосылады, ал өндірілген электр энергиясы Ресей мен Украина арасында тең бөлінеді – 50:50.
20. Екі ел мектептер мен қоғамда әртүрлі мәдениеттердің өзара түсіністігі мен төзімділігін дамытуға, сондай-ақ нәсілшілдік пен алалаушылықты жоюға бағытталған білім беру бағдарламаларын енгізуге міндеттенеді.
а. Украина діни төзімділік және тілдік азшылықтарды қорғау туралы ЕО ережелерін қабылдайды.
b. Екі ел де барлық кемсітушілік шараларын жоюға келісіп, украин және ресейлік БАҚ пен білім беру мекемелерінің құқықтарына кепілдік беруге келіседі.
c. Барлық нацистік идеология мен әрекеттер қабылданбауы және тыйым салынуы тиіс.
21. Аумақтар:
a. Қырым, Луганск және Донецк, соның ішінде Құрама Штаттары тарапынан де-факто Ресей аумағы ретінде танылады.
b. Херсон мен Запорожье қақтығыс сызығы бойында тоқтатылады, бұл қақтығыс сызығы бойында де-факто тануды білдіреді.
c. Ресей бес аймақтан тыс бақылайтын басқа келісілген аумақтардан бас тартады.
d. Украина әскері қазіргі уақытта бақылауындағы Донецк облысының бөлігінен кетеді, ал бұл кету аймағы Ресей Федерациясына тиесілі аумақ ретінде халықаралық деңгейде танылған бейтарап демилитаризацияланған буферлік аймақ болып саналады. Ресей әскері бұл демилитаризацияланған аймаққа кірмейді.
22. Болашақ аумақтық шекаралар туралы келісімге қол жеткізілгеннен кейін Ресей Федерациясы мен Украина бұл шекараларды күшпен өзгертпеуге міндеттенеді. Бұл міндеттеме бұзылған жағдайда ешқандай қауіпсіздік кепілдігі қолданылмайды.
23. Ресей Украинаның Днепр өзенін коммерциялық қызмет үшін пайдалануына кедергі келтірмейді және Қара теңіз арқылы астықтың еркін өтуі туралы келісімдерге қол жеткізіледі.
24. Шешілмеген мәселелерді шешу үшін гуманитарлық комитет құрылады:
a. Қалған тұтқындар мен адам денелері «барлығына барлығы» қағидаты негізінде айырбасталады.
b. Ұсталған және кепілге алынған барлық бейбіт тұрғындар, соның ішінде балалар қайтарылады.
c. Отбасын біріктіру бағдарламасы іске асырылады.
d. Қақтығыс құрбандарының азабын жеңілдету үшін шаралар қабылданады.
25. Украина 100 күннен кейін сайлау өткізеді.
26. Осы қақтығысқа қатысқан барлық тараптар соғыс кезіндегі әрекеттері үшін толық рақымшылық алады және болашақта ешқандай талап қоймауға немесе шағымдарды қарастырмауға міндеттенеді.
27. Бұл келісім заңды күшке ие болады. Оның орындалуын президент Дональд Трамп төрағалық ететін Бейбітшілік кеңесі бақылайды және кепілдендіреді. Бұзушылықтар үшін санкциялар қолданылады.
28. Барлық тараптар осы меморандумға келіскеннен кейін екі тарап та келісімді орындауды бастау үшін келісілген позицияларға шегінгеннен кейін атысты тоқтату бірден күшіне енеді.
